Boodschap ter gelegenheid van het colloquium bij de 25e verjaardag van het bezoek van paus Johannes Paulus II aan de UNESCO

Aan zijne Eminentie
Jean-louis Kardinaal Tauran
Archivist en Bibliothecaris van de Kerk van Rome

Ik verzoek u mijn hartelijke groet over te brengen aan alle personen die deelnemen aan het colloquium “Cultuur, rede en vrijheid”, dat in Parijs wordt gehouden ter herdenking van het bezoek van mijn vereerde voorganger, paus Johannes Paulus II, aan de Organisatie van de Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur, op 2 juni 1980. Ik wil in het bijzonder de heer Koïchiro Matsuura, directeur-generaal van de UNESCO, begroeten met de opermeing dat de organisatie dit jaar het zestigste jubileum van haar oprichting viert. Eveneens groet ik de heer Michael Omolewa, voorzitter van de Algemene Conferentie van de UNESCO, zijn medewerkers en allen die bij deze instelling zijn geaccrediteerd. Vandaag kunnen wij een immense dankbaarheid voelen jegens paus Johannes Paulus II die, met zijn persoonlijke en culturele ervaring, in zijn onderricht steeds de centrale en onvervangbare plaats van de mens heeft benadrukt, evenals diens fundamentele waardigheid, bron van zijn onvervreemdbare rechten. Vijfentwintig jaar geleden verklaarde de paus in het hoofdkwartier van de UNESCO dat “op het gebied van de cultuur de mens altijd het eerste gegeven is: de mens is het oorspronkelijke en fundamentele gegeven van de cultuur” De algehele menselijkheid van de mens komt tot uitdrukking in de cultuur, 8[[1933|8]]. Een van de kernpunten van zijn overwegingen bij deze “areopaag van de intelligenties en de gewetens”, zoals hij zijn gesprekspartners toen noemde, was wellicht dat hij ieder van zijn leden herinnerde aan hun verantwoordelijkheid: “Bouw de vrede vanaf haar fundament: het respect voor alle rechten van de mens, zowel die welke verbonden zijn met zijn materiële en economische dimensie, als die welke verbonden zijn met de geestelijke en innerlijke dimensie van zijn bestaan in deze wereld” De algehele menselijkheid van de mens komt tot uitdrukking in de cultuur, 22[[1933|22]].

De bevrijdende nieuwheid van het Evangelie aan alle mensen verkondigen, zich met hen verbinden in alles wat hun bestaan raakt en hun menselijkheid tot uitdrukking brengt, is de blijvende uitdaging van de Kerk. Deze zending, die de Kerk van haar Heer heeft ontvangen, sluit nauw aan bij uw project en rechtvaardigt duidelijk dat de Heilige Stoel, door de aanwezigheid van een permanente waarnemer, altijd heeft willen deelnemen aan uw reflectie en uw inzet. De Katholieke Kerk zal dit blijven doen, door al haar krachten te mobiliseren – die vooral van geestelijke aard zijn – om bij te dragen aan het welzijn van de mens in al zijn dimensies van bestaan.

In een wereld die tegelijk veelzijdig en gefragmenteerd is, maar die ook onderworpen is aan de sterke eisen van de globalisering van de economische betrekkingen en, meer nog, van de informatiestromen, is het zeer belangrijk de krachten van de intelligentsia te mobiliseren, opdat overal de rechten van de mens op onderwijs en cultuur worden erkend, vooral in de armste landen. In deze wereld, waar de mens steeds meer moet leren zijn broeder te erkennen en te respecteren, wil de Kerk haar bijdrage leveren ten dienste van de menselijke gemeenschap, door steeds diepgaand te verlichten de relatie die iedere mens verbindt met de Schepper van alle leven en die de onvervreemdbare waardigheid van ieder menselijk wezen grondvest, vanaf zijn ontvangenis tot aan zijn natuurlijke dood.

Ik groet de leden van de universitaire gemeenschap en de professoren die deelnemen aan dit colloquium, en ik wil hun het vertrouwen van de Kerk opnieuw betuigen, hen aansporend te volharden in hun veeleisende en verheven taak ten dienste van de waarheid. Ik nodig alle deelnemers aan dit colloquium uit om gestalte te geven aan een waarachtig cultuurbeleid, dat aandacht heeft voor het behoud van de culturele identiteiten, die vaak worden bedreigd door economische en politieke machtsverhoudingen, maar dat ook de uitdrukking van de cultuur van de mens in alle dimensies van zijn bestaan wil bevorderen.
Ik begroet tevens alle aanwezige religieuze en burgerlijke persoonlijkheden hartelijk groet, en roep van harte over allen de overvloed van goddelijke zegeningen af.

Vaticaan, 24 mei 2005
BENEDICTUS XVI