Een fout, gemaakt door vrienden, die kan worden verontschuldigd

Vaticaanstad 6 februari 2022

Beste zusters en broeders!

Naar aanleiding van de presentatie op 20 januari 2022 van het misbruikrapport over het aartsbisdom München en Freising voel ik mij genoodzaakt om aan u allen een persoonlijk woord te richten. Hoewel ik maar een kleine vijf jaar aartsbisschop van München en Freising heb mogen zijn, blijft mijn affiniteit met het aartsbisdom voortbestaan in mijn hart en beschouw ik het als mijn bakermat.

Allereerst wil ik mijn oprechte woord van dank uitspreken. Ik heb in deze dagen van gewetensonderzoek en bezinning zoveel meer bemoediging, zoveel vriendschap en tekenen van vertrouwen, mogen ervaren dan ik mij ooit had kunnen voorstellen. Met name wil ik mijn dank betuigen aan de kleine groep vrienden die belangeloos de 82 bladzijdes van mijn verklaring voor de kanselarij voor mij heeft opgesteld, die ik niet zelfstandig had kunnen schrijven. Naast de door de kanselarij aan mij gestelde vragen waren er ook haast 8000 bladzijden digitale documenten om te lezen en te beoordelen. Deze medewerkers hebben mij nu ook geholpen om het deskundigen rapport van bijna 2000 pagina's te bestuderen en te analyseren. Het eindresultaat hiervan [8533] zal in aansluiting op mijn brief gepubliceerd worden.

Tijdens de enorme hoeveelheid werk van die periode - de voorbereiding van de verklaring - is een vergissing gemaakt met betrekking tot de kwestie van mijn deelname aan de vergadering van het ordinariaat die plaatsvond op 15 januari 1980. Deze fout, die ongelukkigerwijze is voorgevallen, was niet met opzet gemaakt en kan hopelijk worden verontschuldigd. Ik had dit alvast laten meedelen in het persbericht van 24 januari 2022 door aartsbisschop Gänswein [8486]. Het verandert niets aan de zorgvuldigheid en aan de toewijding aan de zaak die op een vanzelfsprekende wijze door deze vrienden geschonken werd en nog steeds wordt. Dat de vergissing werd benut om te twijfelen aan mijn betrouwbaarheid en om mij zelfs als leugenaar neer te zetten heeft mij diep geraakt. Des te meer aangrijpend zijn de veelvoudige uitingen van vertrouwen die mij hebben bereikt, de warme getuigenissen en de ontroerende brieven met bemoedigende woorden van een groot aantal mensen. Ik ben vooral dankbaar voor het vertrouwen, voor de steun en voor het gebed dat Paus Franciscus persoonlijk aan mij heeft geuit. Als laatste wil ik nog specifiek de kleine familie van de Monastero “Mater Ecclesiae” bedanken, omdat hun gemeenschap mij een innerlijke ondersteuning geeft in vreugdevolle en in moeilijke uren.

Op het woord van dank moet nu echter ook een woord van bekentenis volgen. Ik ben steeds meer getroffen door het feit dat de Kerk de Eucharistieviering, waarin de Heer ons zijn Woord en Zichzelf schenkt, dag na dag begint met de bekentenis van onze schuld en het verzoek om vergiffenis. Wij verzoeken de levende God omwille van de toehoorders om vergiffenis voor onze schuld, voor onze werkelijk buitengewoon grote schuld. Ik ben mij ervan bewust dat de woorden "buitengewoon grote schuld" niet op ieder mens op iedere dag op dezelfde wijze van toepassing zijn. Maar elke dag ik vraag aan mijzelf of ik ook vandaag niet van buitengewoon grote schuld dien te spreken. En het stelt mij gerust dat hoe groot mijn schuld vandaag ook is, als ik op een oprechte wijze mijzelf door Hem laat onderzoeken en zo werkelijk bereid ben om mijzelf te veranderen, dan vergeeft de Heer mij.

Bij al mijn ontmoetingen, voornamelijk tijdens mijn vele apostolische reizen, met mensen die door priesters seksueel zijn misbruikt, heb ik met eigen ogen de gevolgen gezien van de buitengewoon grote schuld. En ik heb geleerd te begrijpen dat wij zelf bij deze buitengewoon grote schuld worden betrokken als wij het willen negeren of als wij het niet met de benodigde vastberadenheid en verantwoordelijkheid benaderen, zoals dit te vaak is voorgevallen en nog steeds gebeurt. Net als ik bij deze ontmoetingen heb gedaan is het enige wat ik nu kan doen nogmaals mijn diepe schaamte, mijn grote verdriet en mijn oprechte verzoek om vergiffenis kenbaar maken aan alle slachtoffers van seksueel misbruik. Ik heb een grote verantwoordelijkheid gedragen binnen de Katholieke Kerk. Des te groter is mijn verdriet over de zonden en de fouten die zich hebben voorgedaan op de locaties in kwestie tijdens mijn ambtstermijn. Elk afzonderlijk geval van seksueel geweld is afschuwelijk en onherstelbaar. De slachtoffers van seksueel misbruik hebben mijn diepste medeleven en ik betreur elk afzonderlijk geval.

Steeds beter begrijp ik de afschuw en de angst die Christus overvielen op de Olijfberg toen Hij alle schrikbarende dingen zag die Hij nu van binnenuit zou moeten gaan overwinnen. Dat tegelijkertijd de discipelen aan het slapen waren is dezelfde situatie die helaas ook vandaag de dag weer opnieuw bestaat en waarin ook ik mij aangesproken voel. Dus is het enige wat ik kan doen bidden tot de Heer en vragen aan alle engelen en heiligen en aan u, beste zusters en broeders, om voor mij te bidden tot God, onze Heer.

Spoedig zal ik voor de uiteindelijke Rechter over mijn leven komen te staan. Terugkijkend op mijn lange leven heb ik, ondanks dat ik veel aanleiding heb om te vrezen en bang te kunnen zijn, toch goede moed omdat ik een vast vertrouwen heb dat de Heer niet alleen de rechtvaardige Rechter is maar tegelijkertijd ook de vriend en broeder die mijn ontoereikendheid Zelf reeds heeft doorgemaakt, en op deze manier niet alleen mijn Rechter maar tegelijkertijd ook mijn advocaat (Parakleet) is. Met het oog op het moment van het oordeel wordt de goedheid van het Christen-zijn mij duidelijk; het schenkt mij de vertrouwdheid en de vriendschap met de Rechter over mijn leven en stelt mij zodoende in staat om vol vertrouwen door de donkere poort van de dood heen te gaan. In dit verband komt mij telkens opnieuw voor de geest wat Johannes vertelt aan het begin van zijn Apokalyps: hij ziet de Zoon des mensen in Zijn volledige grootsheid en zakt voor Hem in elkaar alsof hij dood ware. Maar dan legt Hij zijn hand op hem en zegt: Vrees niet; Ik ben het!.... (Openb. 1, 12-17) [[b:Openb. 1, 12-17]]

Beste vrienden, in deze gezindheid zegen ik u allen.

Benedictus XVI.