We geven het geloof door met Jezus in het middelpunt

Beste broeders en zusters,

Ik ben oprecht zeer verheugd u te ontmoeten. Deze zaal, die zich tussen de basiliek en het plein bevindt, is doordrongen van de emoties die de recente gebeurtenissen hebben begeleid. De paus moet deze zaal immers doorkruisen om vanuit de centrale loggia naar buiten te kunnen kijken. Geliefde paus Franciscus deed dit tijdens zijn laatste Urbi et Orbi-boodschap met Pasen[9463], waarin hij een uiterste, intense oproep tot vrede voor alle volkeren deed. Ook ik wilde op de avond van mijn verkiezing de woorden van de verrezen Heer herhalen: "Vrede zij met u!" (Lc. 24, 3; Joh. 20, 19)[[b:Lc. 24, 3; Joh. 20, 19]]

Ik dank u voor uw gebeden en die van uw gemeenschappen: ik heb ze hard nodig! Ik ben in het bijzonder kardinaal Zuppi dankbaar, ook voor de woorden die hij tot mij heeft gericht. Ik groet de drie vicevoorzitters, de secretaris-generaal en ieder van u. De geschiedenis van de Kerk in Italië toont de bijzondere band die u met de paus verbindt en die – volgens de statuten van de Italiaanse Bisschoppenconferentie – "op bijzondere wijze de gemeenschap van de Conferentie met de paus van Rome kenmerkt" (art. 4 § 2). In navolging van mijn voorgangers ben ook ik mij bewust van het belang van deze "gemeenschappelijke en bijzondere" relatie, zoals die door de heilige Paulus VI werd omschreven tijdens de eerste Algemene Audiëntie van de Italiaanse Bisschoppenconferentie. vgl. Paus Paulus VI,...vgl. Paus Paulus VI, Toespraak, 23 juni 1966

Bij de uitoefening van mijn ambt samen met u, beste broeders, wil ik mij laten inspireren door de beginselen van collegialiteit die door het Tweede Vaticaans Concilie zijn uitgewerkt, in het bijzonder het decreet Christus Dominus[646], waarin wordt benadrukt dat de Heer Jezus de apostelen heeft samengevoegd tot een college of een vaste groep, waarvan Hij Petrus, uit hun midden gekozen, tot hoofd heeft aangesteld. vgl: Christus Dominus, 19[[[646|19]]] Op deze manier bent u geroepen uw ambt uit te oefenen: collegialiteit onder elkaar en collegialiteit met de opvolger van Petrus.

Dit principe van gemeenschap komt ook tot uiting in een gezonde samenwerking met de burgerlijke autoriteiten. De Italiaanse Bisschoppenconferentie is immers een ruimte voor discussie en synthese van het denken van de bisschoppen over kwesties die van groot belang zijn voor het algemeen welzijn. Waar nodig begeleidt en coördineert zij de betrekkingen tussen de afzonderlijke bisschoppen en de regionale bisschoppenconferenties met dergelijke autoriteiten op lokaal niveau.

Paus Benedictus XVI beschreef de Kerk in Italië in 2006 als "een heel levendige realiteit die wijd vertakt aanwezig is te midden van de mensen van alle leeftijden en levensomstandigheden" en waar "De christelijke tradities hebben dikwijls nog wortels en blijven vrucht voortbrengen" Het getuigenis van de verrezen Christus - Over de aanwezigheid van de Kerk in de samenleving, 6[[1463|6]] Niettemin staat de christelijke gemeenschap in dit land al enige tijd voor nieuwe uitdagingen, die verband houden met secularisme, een zekere ontwrichting van het geloof en de demografische crisis. In deze context merkte paus Franciscus op: "Er is moed voor nodig om niet te wennen aan situaties die zo diep geworteld zijn dat ze normaal of onoverkomelijk lijken. Profetie", zegt hij, "vereist geen drastische maatregelen, maar moedige keuzes die passen bij een ware kerkgemeenschap: ze leiden ertoe dat we ons laten 'verontrusten' door gebeurtenissen en personen en ons in menselijke situaties begeven, bezield door de helende geest van de zaligsprekingen" Paus Franciscus, Toespraak...Paus Franciscus, Toespraak bij de opening van de 70e Algemene Vergadering van de Italiaanse Bisschoppenconferentie, 22 mei 2017

Op grond van de bijzondere band tussen de paus en de Italiaanse bisschoppen wil ik enkele pastorale zorgen aanstippen die de Heer op ons pad legt en die om reflectie, concrete actie en evangelisch getuigenis vragen.

Allereerst is er behoefte aan hernieuwde ijver in de verkondiging en overdracht van het geloof. Het gaat erom Jezus Christus centraal te stellen en, in navolging van de weg die Evangelii Gaudium[4984] aangeeft, mensen te helpen een persoonlijke relatie met Hem te beleven en de vreugde van het Evangelie te ontdekken. In een tijd van grote versnippering is het noodzakelijk terug te keren naar het fundament van ons geloof, naar het kerygma. Dit is de eerste grote verbintenis die alle andere motiveert: Christus "in de aderen" van de mensheid brengen vgl: Humanae Salutis, 3[[[697|3]]], de apostolische zending vernieuwen en delen: "Wat wij gezien en gehoord hebben, verkondigen wij nu aan u" (1 Joh. 1, 3)[b:1 Joh. 1, 3]. Het gaat erom te onderscheiden op welke manieren het goede nieuws iedereen kan bereiken, met pastorale acties die in staat zijn degenen die het verst verwijderd zijn te bereiken, en met middelen die geschikt zijn voor de vernieuwing van de catechese en de taal van de verkondiging.

De relatie met Christus vraagt ons om een pastorale focus te ontwikkelen op het thema vrede. De Heer zendt ons immers de wereld in om zijn eigen geschenk te brengen: "Vrede zij met u!", en om in het dagelijks leven scheppers van vrede te worden. Ik denk aan parochies, buurten, regio's, de stedelijke en existentiële periferieën. Daar, waar menselijke en sociale relaties moeilijk worden en conflicten ontstaan, misschien op subtiele wijze, moet een Kerk die tot verzoening in staat is, zichtbaar worden. De apostel Paulus spoort ons aan: "Leef, voor zover mogelijk met iedereen in vrede" (Rom. 12, 18)[b:Rom. 12, 18]; het is een uitnodiging die een tastbaar deel van de verantwoordelijkheid aan ieder mens toevertrouwt. Ik hoop dan ook dat elke bisdom wegen van opvoeding in geweldloosheid, bemiddelingsinitiatieven in lokale conflicten en opvangprojecten bevordert die de angst voor de ander omzetten in een kans tot ontmoeting. Moge elke gemeenschap een "huis van vrede" worden, waar men leert vijandigheid door dialoog te ontwapenen, waar gerechtigheid wordt beoefend en vergeving wordt gekoesterd. Vrede is geen spirituele utopie: het is een bescheiden weg, bestaande uit dagelijkse gebaren die geduld en moed, luisteren en handelen met elkaar verweven, en die vandaag meer dan ooit onze waakzame en vruchtbare aanwezigheid vereist.

Dan zijn er nog de uitdagingen die het respect voor de waardigheid van de mens in het geding brengen. Kunstmatige intelligentie, biotechnologieën, data-economie en sociale media veranderen onze perceptie en onze ervaring van het leven ingrijpend. In dit scenario dreigt de menselijke waardigheid te worden aangetast of vergeten, vervangen door functies, automatismen en simulaties. Maar de mens is geen systeem van algoritmen: hij of zij is een schepsel, een relatie, een mysterie. Staat u mij dan toe een wens uit te spreken: dat de weg van de Kerken in Italië, in echte symbiose met de centrale plaats van Jezus, de antropologische visie als essentieel instrument van pastorale onderscheiding omvat. Zonder een levendige reflectie over de mens – in zijn lichamelijkheid, zijn kwetsbaarheid, zijn dorst naar het oneindige en zijn vermogen tot verbondenheid – wordt ethiek gereduceerd tot een code en dreigt het geloof ontdaan te worden van zijn inhoud.

Ik beveel in het bijzonder aan om een cultuur van dialoog te cultiveren. Het is goed voor alle kerkelijke realiteiten – parochies, verenigingen en bewegingen – om ruimtes te zijn waar generaties naar elkaar luisteren, waar verschillende werelden met elkaar in contact komen, waar aandacht wordt besteed aan woorden en relaties. Want alleen waar geluisterd wordt, kan gemeenschap ontstaan, en alleen waar gemeenschap is, wordt de waarheid geloofwaardig. Ik moedig u aan om op deze weg voort te gaan!

De verkondiging van het Evangelie, vrede, menselijke waardigheid, dialoog: dat zijn de coördinaten waarmee jullie een Kerk kunnen zijn die het Evangelie belichaamt en een teken is van het Rijk van God.

Tot slot wil ik u enkele aanmoedigingen meegeven voor de nabije toekomst. In de eerste plaats: ga verder in eenheid, denkend aan de synodale weg. De heilige Augustinus schrijft dat de Heer, om zijn lichaam goed samengesteld en in vrede te houden, de Kerk via de apostel Paulus aanspoort: Het oog kan niet tegen de hand zeggen: ik heb je niet nodig, noch kan het hoofd tegen de voeten zeggen: ik heb jullie niet nodig. Als het hele lichaam een oog was, waar zou dan het gehoor zijn? Als het hele lichaam gehoor was, waar zou dan de reukzin zijn? Blijf verenigd en verdedig u niet tegen de uitdagingen van de Geest. Synodaliteit wordt een mentaliteit, in het hart, in besluitvormingsprocessen en in handelen.

Ten tweede, kijk met sereniteit naar morgen en wees niet bang om moedige keuzes te maken! Niemand kan u verhinderen dicht bij de mensen te zijn, het leven te delen, met de minsten te wandelen, de armen te dienen. Niemand kan u verhinderen het evangelie te verkondigen, en het is het Evangelie dat wij geroepen zijn te brengen, omdat iedereen, wijzelf in de eerste plaats, dit nodig heeft om goed te leven en gelukkig te zijn.

Zorg ervoor dat de gelovige leken, gevoed met het Woord van God en gevormd in de sociale leer van de Kerk, evangelisatoren zijn op hun werk, op school, in ziekenhuizen, in sociale en culturele kringen, in de economie en in de politiek.

Beste vrienden, laten we samen verder gaan, met vreugde in ons hart en een lied op onze lippen. God is groter dan onze middelmatigheid: laten we ons door Hem laten leiden! Laten we vertrouwen op zijn voorzienigheid. Ik vertrouw u allen toe aan de bescherming van Maria, de Allerheiligste, Onze-Lieve-Vrouw van Loreto, van Pompeii en van de talloze heiligdommen die overal in Italië te vinden zijn. En ik begeleid u met mijn zegen. Dank u wel.