9. Bartimeüs. "Heb goede moed! Sta op. Hij roept u" (Mc. 10, 49)

Beste broeders en zusters,

Met deze catechese wil ik onze blik richten op een ander essentieel aspect van Jezus' leven, namelijk zijn genezingen. Daarom nodig ik jullie uit om voor het Hart van Christus je pijnpunten of kwetsbaarheden neer te leggen, die plekken in je leven waar je het gevoel hebt vast te zitten en geblokkeerd te zijn. Laten we de Heer vol vertrouwen vragen om onze roep te horen en ons te genezen!

Het personage dat ons vergezelt in deze overdenking helpt ons te begrijpen dat we nooit de hoop mogen opgeven, zelfs niet als we ons verloren voelen. Hij is Bartimeüs, een blinde man en bedelaar, die Jezus in Jericho ontmoette. (Mc. 10, 40-52)[[b:Mc. 10, 40-52]] De plaats is veelzeggend: Jezus is op weg naar Jeruzalem, maar hij begint zijn reis als het ware vanuit de "onderwereld" van Jericho, een stad onder zeeniveau. Jezus is in feite, door zijn dood, de weg gegaan om die Adam terug te halen die onder de zeespiegel is gevallen en die ieder van ons vertegenwoordigt.

Bartimeüs betekent 'zoon van Timaeüs': het beschrijft die man via een relatie, maar toch is hij dramatisch alleen. Deze naam zou echter ook 'zoon van eer' of 'van bewondering' kunnen betekenen, precies het tegenovergestelde van de situatie waarin hij zich bevindt. 2, 65, 125: PL 34, 1138: Dit is de interpretatie die ook door Augustinus wordt gegeven.[[1351]] En omdat de naam zo belangrijk is in de Joodse cultuur, betekent het dat Bartimeüs er niet in slaagt te leven naar waartoe hij geroepen is.

In tegenstelling tot de grote beweging van mensen die achter Jezus aanlopen, staat Bartimeüs stil. De evangelist zegt dat hij op de weg zit en iemand nodig heeft om hem weer op de been te helpen.

Wat kunnen wij doen als we ons in een situatie bevinden die geen uitweg lijkt te bieden? Bartimeüs leert ons een beroep te doen op de hulpbronnen die we in ons dragen en die deel van ons zijn. Hij is een bedelaar, hij kan vragen, hij kan roepen! Als je echt naar iets verlangt, doe je er alles aan om het te bereiken, zelfs als anderen je verwijten maken, je vernederen en zeggen dat je het moet laten gaan. Als je er echt naar verlangt, blijf dan roepen!

De kreet van Bartimeüs uit het Evangelie van Marcus - "Zoon van David, heb medelijden met mij!" (vers 47)[b:Mc. 10, 47] - is in de oosterse traditie een bekend gebed geworden, dat ook wij kunnen gebruiken: "Heer Jezus Christus, Zoon van God, ontferm U over mij, zondaar".

Bartimeüs is blind, maar paradoxaal genoeg ziet hij beter dan de anderen en herkent hij wie Jezus is! Geconfronteerd met zijn schreeuw stopt Jezus en roept hem (Mc. 10,49)[[b:Mc. 10,49]], want er is geen schreeuw die God niet hoort, zelfs als we ons er niet van bewust zijn dat we ons tot Hem richten. (Ex. 2, 23)[[b:Ex. 2, 23]] Het lijkt vreemd dat Jezus, geconfronteerd met een blinde man, niet meteen naar hem toe gaat; maar als we erover nadenken, is dit de manier om het leven van Bartimeüs nieuw leven in te blazen: Hij spoort hem aan om op te staan, Hij vertrouwt erop dat hij kan lopen. De man kan weer opstaan, hij kan opstaan uit zijn doodsstrijd. Maar daarvoor moet hij een heel belangrijk gebaar maken: hij moet zijn mantel afwerpen! (Mc. 10, 50)[[b:Mc. 10, 50]]

Voor een bedelaar is de mantel alles: het is veiligheid, het is thuis, het is de verdediging die hem beschermt. Zelfs de wet beschermde de mantel van de bedelaar en eiste dat hij deze 's avonds zou teruggeven als deze als onderpand was aangenomen. (Ex. 22, 25)[[b:Ex. 22, 25]] Maar vaak zijn het juist onze schijnbare zekerheden die ons tegenhouden, die we onszelf hebben opgelegd om ons te verdedigen en die ons in plaats daarvan verhinderen om verder te gaan. Om naar Jezus toe te gaan en zichzelf te laten genezen, moet Bartimeüs zich in al zijn kwetsbaarheid aan Hem blootgeven. Dit is de fundamentele stap in elke reis naar genezing.

Zelfs de vraag die Jezus hem stelt lijkt vreemd: "Wat wilt ge dat Ik voor u doe?" (vers 51)[b:Mc. 10, 51]. Maar in werkelijkheid is het niet vanzelfsprekend dat we van onze ziekte genezen willen worden; soms blijven we liever zitten om geen verantwoordelijkheid te hoeven nemen. Het antwoord van Bartimeüs is diepzinnig: hij gebruikt het werkwoord anablepein, dat 'weer zien' kan betekenen, maar dat we ook zouden kunnen vertalen als 'omhoog kijken'. Bartimeüs wil namelijk niet alleen weer zien, hij wil ook zijn waardigheid terugkrijgen! Om omhoog te kijken, moet je je hoofd optillen. Soms zitten mensen vast omdat het leven hen vernederd heeft en willen ze gewoon hun waarde terugvinden.

Wat Bartimeüs redt, en ieder van ons, is geloof. Jezus geneest ons zodat we vrij kunnen worden. Hij nodigt Bartimeüs niet uit om hem te volgen, maar zegt dat hij moet gaan, dat hij weer op weg moet gaan. (Mc. 10, 52)[[b:Mc. 10, 52]] Marcus besluit het verslag echter met de mededeling dat Bartimeüs Jezus is gaan volgen: hij koos er uit vrije wil voor om Hem te volgen die de Weg is!

Beste broeders en zusters, laten we vol vertrouwen onze eigen ziekten en ook die van onze dierbaren aan Jezus voorleggen, laten we de pijn van hen die zich verloren voelen en geen uitweg meer hebben, aan Jezus voorleggen. Laten we ook voor hen roepen en erop vertrouwen dat de Heer ons zal horen en blijft staan.