De Heer Jezus heeft de H. Geest gezonden

Broeders en zusters,

"De dag is aangebroken waarop (...) de Heer Jezus Christus, verheerlijkt door Zijn hemelvaart na de verrijzenis, de Heilige Geest heeft gezonden." 271, 1[[880]] En ook vandaag wordt wat er in het Cenakel gebeurde opnieuw tot leven gewekt: als een hevige wind die ons doet wankelen, als een geraas dat ons wakker schudt, als een vuur dat ons verlicht, daalt de gave van de Heilige Geest op ons neer. (Hand. 2, 1-11)[[b:Hand. 2, 1-11]]

Zoals we in de eerste lezing hebben gehoord, doet de Geest iets buitengewoons in het leven van de apostelen. Na de dood van Jezus hadden zij zich uit angst en verdriet teruggetrokken, maar nu krijgen zij eindelijk een nieuwe blik en een hart dat hen helpt de gebeurtenissen te begrijpen en de aanwezigheid van de Verrezene van dichtbij te ervaren: de Heilige Geest overwint hun angst, verbreekt hun innerlijke ketenen, verzacht hun wonden, zalft hen met kracht en schenkt hen de moed om iedereen tegemoet te gaan en de werken van God te verkondigen.

Het fragment uit de Handelingen van de Apostelen vertelt ons dat er op dat moment in Jeruzalem een menigte mensen van verschillende afkomst was, maar dat "iedereen hen in zijn eigen taal hoorde spreken" (v. 6)[b:Hand. 2, 6]. Zo gaan op Pinksteren de deuren van het cenakel open omdat de Geest de grenzen opent. Zoals Benedictus XVI zegt: "De Heilige Geest schenkt inzicht. Hij overwint de breuk die in Babel is begonnen – de verwarring van de harten, die ons tegen elkaar opzet – en opent de grenzen. (...) De Kerk moet steeds opnieuw worden wat zij al is: zij moet de grenzen tussen de volkeren openen en de barrières tussen klassen en rassen doorbreken. In haar mogen niemand vergeten of veracht worden. In de Kerk zijn er alleen vrije broeders en zusters van Jezus Christus." De Geest leidt de Kerk naar de volledige waarheid[[9259]]

Dit is een sprekend beeld van Pinksteren waarover ik met u zou willen stilstaan en nadenken.

De Geest opent allereerst de grenzen in ons. Hij is de gave die ons leven opent voor de liefde. En deze aanwezigheid van de Heer lost onze hardheid, onze geslotenheid, ons egoïsme, onze angsten die ons blokkeren, ons narcisme dat ons alleen maar om onszelf doet draaien. De Heilige Geest daagt ons uit om het risico te nemen van een leven dat verkommert, opgezogen door het individualisme. Het is triest om te zien hoe we in een wereld waar de mogelijkheden om te socialiseren zich vermenigvuldigen, paradoxaal genoeg het risico lopen om eenzamer te worden, altijd verbonden en toch niet in staat om een netwerk te vormen, altijd ondergedompeld in de menigte maar toch verdwaalde en eenzame reizigers.

Maar de Geest van God laat ons een nieuwe manier ontdekken om het leven te zien en te beleven: Hij opent ons voor de ontmoeting met onszelf achter de maskers die we dragen; Hij leidt ons naar de ontmoeting met de Heer door ons te leren Zijn vreugde te ervaren; Hij overtuigt ons – volgens de woorden van Jezus die zojuist zijn uitgesproken – dat we alleen als we in de liefde blijven, ook de kracht ontvangen om Zijn Woord te onderhouden en daardoor te worden veranderd. Hij opent de grenzen in ons, zodat ons leven een gastvrije ruimte wordt.

De Geest opent bovendien grenzen in onze relaties. Jezus zegt namelijk dat deze gave de liefde is tussen Hem en de Vader, die in ons komt wonen. En wanneer de liefde van God in ons woont, worden we in staat om ons open te stellen voor onze broeders en zusters, om onze starheid te overwinnen, om onze angst voor wie anders is te overwinnen, om de hartstochten die in ons woeden te temmen. Maar de Geest verandert ook de meest verborgen gevaren die onze relaties vervuilen, zoals misverstanden, vooroordelen en manipulatie. Ik denk ook – met veel pijn – aan wanneer een relatie wordt geteisterd door de wil om de ander te domineren, een houding die vaak uitmondt in geweld, zoals helaas blijkt uit de talrijke recente gevallen van vrouwenmoord.

De Heilige Geest daarentegen laat in ons de vruchten rijpen die ons helpen om echte en goede relaties te leven: "Liefde, vreugde, vrede, grootmoedigheid, vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtmoedigheid, zelfbeheersing" (Gal. 5, 22)[b:Gal. 5, 22]. Op deze manier verbreedt de Geest de grenzen van onze relaties met anderen en opent Hij ons voor de vreugde van de broederschap. En dit is ook een doorslaggevend criterium voor de Kerk: we zijn pas echt de Kerk van de Verrezene en de leerlingen van Pinksteren als er onder ons geen grenzen en verdeeldheid zijn, als we in de Kerk met elkaar in dialoog kunnen gaan en elkaar kunnen aanvaarden door onze verschillen te integreren, als we als Kerk een ruimte worden die iedereen verwelkomt en gastvrij is.

Ten slotte opent de Geest ook de grenzen tussen volkeren. Met Pinksteren[d:54] spreken de apostelen de talen van degenen die zij ontmoeten en wordt de chaos van Babel eindelijk tot rust gebracht door de harmonie die door de Geest wordt voortgebracht. Wanneer de goddelijke adem onze harten verenigt en ons in de ander het gezicht van een broeder laat zien, worden verschillen geen aanleiding tot verdeeldheid en conflict, maar een gemeenschappelijk erfgoed waaruit wij allen kunnen putten en dat ons allen samen op weg zet in broederschap.

De Geest doorbreekt grenzen en breekt muren van onverschilligheid en haat af, omdat Hij ons "alles leert" en ons "de woorden van Jezus in herinnering brengt" (Joh. 14, 26)[[b:Joh. 14, 26]]; en daarom leert Hij ons allereerst het gebod van de liefde, dat de Heer in het centrum en op het hoogtepunt van alles heeft geplaatst, en graveert Hij het in ons hart. En waar liefde is, is geen plaats voor vooroordelen, voor veiligheidsafstanden die ons van onze naaste verwijderen, voor de logica van uitsluiting die we helaas ook in politieke nationalismen zien opduiken.

Juist tijdens het vieren van Pinksteren[d:54] merkte paus Franciscus op dat "er vandaag de dag zoveel onenigheid en verdeeldheid in de wereld is. We zijn allemaal met elkaar verbonden, maar toch staan we los van elkaar, verdoofd door onverschilligheid en onderdrukt door eenzaamheid". Pinksteren[[9546]] Een tragisch teken hiervan zijn de oorlogen die onze planeet teisteren. Laten we de Geest van liefde en vrede aanroepen, opdat Hij grenzen opent, muren afbreekt, haat oplost en ons helpt te leven als kinderen van de ene Vader die in de hemel is.

Broeders en zusters, het is Pinksteren[d:54] dat de Kerk vernieuwt, de wereld vernieuwt! Moge de krachtige wind van de Geest over ons en in ons komen, de grenzen van ons hart openen, ons de genade schenken om God te ontmoeten, de horizon van de liefde verbreden en onze inspanningen ondersteunen om een wereld op te bouwen waarin vrede heerst.

Maria, Vrouwe van Pinksteren, Maagd bezocht door de Heilige Geest, Moeder vol genade, begeleid ons en bid voor ons.