Streven naar het herstel van de volledige en zichtbare gemeenschap

Beste broeders en zusters!

Met grote vreugde groet ik u allen, vertegenwoordigers van andere kerken en kerkelijke gemeenschappen, alsook van andere religies, die hebben willen deelnemen aan de inauguratieviering in mijn ambt als bisschop van Rome en opvolger van Petrus. Terwijl ik broederlijke genegenheid betuig aan Zijne Heiligheid Bartholomeus, Zijne Heiligheid Theofilos III en Zijne Heiligheid Mar Awa III, ben ik ieder van u oprecht dankbaar: uw aanwezigheid en uw gebeden zijn voor mij een grote troost en bemoediging.

Een van de sterke punten van het pontificaat van paus Franciscus is de universele broederschap. De Heilige Geest heeft hem hiertoe werkelijk “aangespoord” om de openheid en initiatieven die reeds door eerdere pausen, vooral sinds Johannes XXIII, waren ingezet, met grote stappen voort te zetten. De paus van Fratelli tutti[7800] heeft zowel de oecumenische weg als de interreligieuze dialoog bevorderd, en dat heeft hij vooral gedaan door interpersoonlijke relaties te cultiveren, zodat, zonder afbreuk te doen aan de kerkelijke banden, altijd de menselijke kant van de ontmoeting werd benadrukt. Moge God ons helpen zijn getuigenis te koesteren!

Mijn verkiezing vond plaats op de 1700e verjaardag van het Eerste Oecumenische Concilie van Nicea[d:222]. Dat concilie vormt een mijlpaal in de ontwikkeling van het geloofsbelijdenis dat door alle kerken en kerkelijke gemeenschappen wordt gedeeld. Terwijl we op weg zijn naar het herstel van de volledige gemeenschap tussen alle Christenen, erkennen we dat deze eenheid alleen een eenheid in het geloof kan zijn. Als bisschop van Rome beschouw ik het als een van mijn belangrijkste taken om te streven naar het herstel van de volledige en zichtbare gemeenschap tussen allen die hetzelfde geloof belijden in God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.

In werkelijkheid is eenheid altijd een voortdurende zorg van mij geweest, zoals blijkt uit het motto dat ik voor mijn bisschoppelijk ambt heb gekozen: In Illo uno unum, een uitdrukking van sint Augustinus van Hippo die eraan herinnert dat ook wij, hoewel we met velen zijn, “in Die ene – dat wil zeggen Christus – één zijn” in Ps. 127, 3[[838]] Onze gemeenschap wordt namelijk verwezenlijkt in de mate waarin we samenkomen in de Heer Jezus. Hoe trouwer en gehoorzamer we aan Hem zijn, hoe meer we onderling verenigd zijn. Daarom zijn we als christenen allemaal geroepen om samen te bidden en te werken om stap voor stap dit doel te bereiken, dat het werk van de Heilige Geest is en blijft.

Bovendien ben ik mij ervan bewust dat synodaliteit en oecumene nauw met elkaar verbonden zijn, en ik wil mijn voornemen bevestigen om het engagement van paus Franciscus voort te zetten bij de bevordering van het synodale karakter van de Katholieke Kerk en bij de ontwikkeling van nieuwe en concrete vormen voor een steeds intensere synodaliteit op oecumenisch gebied.

Onze gemeenschappelijke weg kan en moet ook in een bredere zin worden opgevat, waarbij iedereen betrokken is, in de geest van menselijke broederschap waarnaar ik hierboven verwees. Vandaag is het tijd om te dialogeren en bruggen te bouwen. Ik ben dan ook blij en dankbaar voor de aanwezigheid van vertegenwoordigers van andere religieuze tradities, die het zoeken naar God en zijn wil delen, die altijd en alleen maar liefde en leven voor mannen en vrouwen en voor alle schepselen is.

U bent getuige geweest van de aanzienlijke inspanningen van paus Franciscus ten behoeve van de interreligieuze dialoog. Door zijn woorden en daden heeft hij nieuwe perspectieven voor ontmoeting geopend, om “de cultuur van de dialoog als weg, de gemeenschappelijke samenwerking als gedrag, de wederzijdse kennis als methode en criterium” te bevorderen. Document over broederlijkheid onder de mensen voor wereldvrede en voor het samenleven, 4[[7262|4]] Ik dank het Dicasterie voor Interreligieuze Dialoog[d:544] voor de essentiële rol die het speelt in dit geduldige werk van aanmoediging tot ontmoetingen en concrete uitwisselingen, gericht op het opbouwen van relaties gebaseerd op menselijke broederschap.

Ik wil in het bijzonder onze Joodse en islamitische broeders en zusters groeten. Vanwege de joodse wortels van het christendom hebben alle Christenen een bijzondere band met het jodendom. De conciliaire verklaring Nostra aetate Nostra Aetate, 4[[610|4]] benadrukt de grootsheid van het gemeenschappelijke spirituele erfgoed van christenen en joden en moedigt wederzijdse kennis en waardering aan. De theologische dialoog tussen Christenen en Joden blijft altijd belangrijk en ligt mij na aan het hart. Ook in deze moeilijke tijden, die gekenmerkt worden door conflicten en misverstanden, is het noodzakelijk om onze zo waardevolle dialoog met verve voort te zetten.

De betrekkingen tussen de Katholieke Kerk en de moslims worden gekenmerkt door een groeiend streven naar dialoog en broederschap, bevorderd door de achting voor deze broeders en zusters “die de ene God aanbidden, levend en bestaand, barmhartig en almachtig, schepper van hemel en aarde, die tot de mensen heeft gesproken”. Nostra Aetate, 3[[610|3]] Deze benadering, gebaseerd op wederzijds respect en gewetensvrijheid, vormt een solide basis voor het bouwen van bruggen tussen onze gemeenschappen.

Aan u allen, vertegenwoordigers van andere religieuze tradities, spreek ik mijn dankbaarheid uit voor uw deelname aan deze bijeenkomst en voor uw bijdrage aan de vrede. In een wereld die gekwetst is door geweld en conflicten, levert elk van de hier vertegenwoordigde gemeenschappen zijn eigen bijdrage in de vorm van wijsheid, mededogen en inzet voor het welzijn van de mensheid en de bescherming van ons gemeenschappelijk huis. Ik ben ervan overtuigd dat we, als we eensgezind zijn en vrij van ideologische en politieke beïnvloeding, effectief kunnen zijn in het zeggen van “nee” tegen oorlog en “ja” tegen vrede, “nee” tegen de wapenwedloop en “ja” tegen ontwapening, “nee” tegen een economie die de volkeren en de aarde verarmt en “ja” tegen integrale ontwikkeling.

Het getuigenis van onze broederschap, dat we hopelijk met doeltreffende daden kunnen laten zien, zal zeker bijdragen aan de opbouw van een vreedzamere wereld, zoals alle mannen en vrouwen van goede wil in hun hart verlangen.

Beste vrienden, nogmaals hartelijk dank voor uw nabijheid. Laten we in ons hart Gods zegen afsmeken: moge zijn oneindige goedheid en wijsheid ons helpen leven als zijn kinderen en als broeders en zusters onder elkaar, opdat de hoop in de wereld moge groeien. Ik dank u van harte.