Inhoudsopgave

- Kerkleraren

De titel Kerkleraar of Kerklerares (Doctor Ecclesiae) is een titel in de Rooms Katholieke Kerk die door het kerkelijk gezag in een uitdrukkelijke verklaring verleend wordt aan schrijvers en schrijfsters die uitmunten door hun heiligheid in levenswijze, hun getrouwheid aan de kerkelijke leer en hun grote geleerdheid. De titel is ontstaan uit de verering van de vier westerse vaders van de Kerk.

In een reeks catecheses heeft Paus Benedictus XVI succesievelijk de meeste van de kerkleraren besproken tijdens de Algemene Audiënties. Meestal zijn de linken in deze lijst naar deze catecheses.

De Congregaties voor Geloofsleer [d:106] en voor de Zalig- en Heiligverklaringen [d:109] bereiden een besluit tot het verheffen tot kerkleraar voor, die in hun beider gremia tijdens een algemene vergadering ter goedkeuring worden voorgelegd. Daaraanvolgend wordt het voorstel voorgelegd aan de H. Vader, die vervolgens het besluit bekrachtigd en daarna, in een feestelijke viering, publiekelijk verklaard. (de preciese procedure is vooralsnog onbekend)

Het was Paus Bonifatius VIII die hen in 1295 de eretitel van kerkleraar verleende:

De heilige Gregorius de Grote [2360]
De heilige Ambrosius [2090]
De heilige Augustinus [d:234]
De heilige Hiëronymus [2097]

Paus Pius V voegde in de zestiende eeuw de drie Oosterse hiërarchen toe. Deze groep zou, uitgebreid met de heilige Athanasius van Alexandrië in het Westen, vereerd worden als de vier Oosterse kerkvaders:

De heilige Johannes Chrysostomus [2037] (1568)
De heilige Basilius de Grote [1912] (1568)
De heilige Gregorius van Nazianze [1966] (1568)
De heilige Athanasius van Alexandrië [1896]

Vanaf 1567 werden aan de lijst van kerkleraren door verschillende pausen namen toegevoegd:

De heilige Thomas van Aquino [d:242] (1567)
De heilige Bonaventura [3482] (1588)
De heilige Anselmus van Canterbury [3150] (1720)
De heilige Isidorus van Sevilla [2386] (1722)
De heilige Petrus Chrysologus (1729)
De heilige Paus Leo de Grote [2239] (1754)
De heilige Petrus Damianus [3114] (1828)
De heilige Bernardus van Clairvaux [3222] (1830)
De heilige Hilarius van Poitiers [2059] (1851)
De heilige Alfonsus van Liguori [4074] (1871)
De heilige Franciscus van Sales [4059] (1877)
De heilige Cyrillus van Alexandrië [3003] (1883)
De heilige Cyrillus van Jeruzalem [1898] (1883)
De heilige Johannes Damascenus [2948] (1883)
De heilige Beda Venerabilis [2860] (1899)
De heilige Efrem de Syriër [2111] (1920)
- Encycliek Principi Apostolorum Petro [7108] over de verheffing van de H. Efrem tot Kerkleraar
De heilige Petrus Canisius [4025] (1925)
De heilige Johannes van het Kruis [4029] (1926)
De heilige Robertus Bellarminus [4054] (1931)
De heilige Albertus de Grote [3510] (1931)
De heilige Antonius van Padua [3417] (1946)
De heilige Laurentius van Brindisi [4070] (1959)
- Apostolische Brief Celsitudo ex humilitate [4069] over de verheffing van de H. Laurentius van Brindisi tot Kerkleraar
De heilige Theresia van Avila [4014] (1970)
De heilige Catharina van Siëna [3870] (1970)
De heilige Theresia van Lisieux [4075] (1997)
De heilige Johannes van Avila [4719|6] (2012)
De heilige Hildegard van Bingen [4719|7] (2012)
De heilige Gregorius van Narek [n:3036] (2015)
De heilige : Ireneüs van Lyon [8480] (2021)

Op initiatief van Paus Paulus VI werden in 1970 voor het eerst twee vrouwen tot kerklerares verklaard : Theresia van Avila en Catharina van Siëna.

De persoonlijke affectie van de pausen heeft ook een rol gespeeld bij enkele kerkleraarverklaringen. Zo werden de heilige Thomas van Aquino en de heilige Bonaventura kerkleraar verklaard door Pausen die tot dezelfde kloosterorde behoorden als zij (respectievelijk de dominicanen en franciscanen).

Notities bij deze alinea

Voor "Kerkvaders" (invloedrijke theologen en/of schrijvers uit de beginperiode van de christelijke Kerk), zie o.a. het dossier Christus en Zijn Kerk, toegelicht in de apostelen en in de Vaders (Catecheses door Paus Benedictus XVI) [d:124]