Kondig de vreugde van Kerstmis aan, een feest van geloof, naastenliefde en hoop.

Dierbare broeders en zusters,

Al duizenden jaren hebben volkeren overal op aarde hun blik naar de hemel gericht, de zwijgende sterren namen gegeven en daarin beelden herkend. In hun verbeeldingsvolle verlangen probeerden zij in de hemel de toekomst te lezen en zochten zij van bovenaf naar een waarheid die beneden, in hun huizen, ontbrak. Maar als tastend in het duister bleven zij verloren, verward door hun eigen orakels. In deze nacht echter “heeft het volk dat in duisternis wandelt een groot licht gezien; over hen die wonen in het land van diepe duisternis is een licht opgegaan” (Jes. 9, 2)[b:Jes. 9, 2].

Zie de ster die de wereld in verwondering brengt: een pas ontstoken vonk, brandend van leven. “Heden is u een Redder geboren, in de stad van David; Hij is de Messias, de Heer” (Lc. 2, 11)[b:Lc. 2, 11]. In tijd en ruimte – in ons midden – komt Hij zonder wie wij niet zouden bestaan. Hij die zijn leven voor ons geeft, leeft onder ons en verlicht de nacht met het licht van zijn heil. Er is geen duisternis die deze ster niet bereikt, want in haar licht aanschouwt heel de mensheid het aanbreken van een nieuw en eeuwig leven.

Het is de geboorte van Jezus, Emmanuel. In de mensgeworden Zoon schenkt God ons niets minder dan zichzelf, om ons “vrij te kopen van alle ongerechtigheid en zich een eigen volk te vormen, ijverig in het goede” (Tit. 2, 14)[b:Tit. 2, 14]. In de nacht wordt Hij geboren die ons verlost uit de duisternis. Het eerste teken van de dageraad hoeft niet langer gezocht te worden in de verre uithoeken van het heelal, maar door ons te buigen in de nabijgelegen stal.

Het duidelijke teken dat aan een verduisterde wereld wordt gegeven is “een Kind, in doeken gewikkeld en liggend in een kribbe” (Lc. 2, 12)[b:Lc. 2, 12]. Wie de Redder wil vinden, hoeft niet omhoog te kijken, maar te zien wat laag is: de almacht van God straalt in de weerloosheid van een pasgeborene; de welsprekendheid van het eeuwige Woord klinkt door in de eerste kreet van een kind; de heiligheid van de Geest licht op in dat kleine lichaam, pas gewassen en in doeken gewikkeld. De nood aan zorg en warmte krijgt een goddelijke betekenis, omdat de Zoon van de Vader de geschiedenis deelt met al zijn broeders en zusters. Het goddelijke licht dat uit dit Kind straalt, helpt ons de menselijkheid te herkennen in elk nieuw leven.

Om onze blindheid te genezen, kiest de Heer ervoor zich te openbaren in ieder mens die zijn ware beeld weerspiegelt, volgens een liefdesplan dat bij de schepping van de wereld begonnen is. Zolang de nacht van de dwaling deze voorzienige waarheid verduistert, “is er ook geen plaats voor anderen, voor kinderen, voor de armen, voor de vreemdeling.” Transeamus - oversteken naar die God, die op Zijn beurt naar ons is toegekomen[[4811]] Deze woorden van paus Benedictus XVI blijven een actuele waarschuwing: op aarde is er geen plaats voor God wanneer er geen plaats is voor de mens. De ene weigeren betekent ook de andere weigeren. Waar er ruimte is voor de mens, daar is er ruimte voor God; zelfs een stal kan heiliger worden dan een tempel, en de schoot van de Maagd Maria tot de Ark van het Nieuwe Verbond.

Laten wij ons, dierbare broeders en zusters, verwonderen over de wijsheid van Kerstmis. In het Kind Jezus schenkt God de wereld een nieuw leven: zijn eigen leven, gegeven voor allen. Hij reikt ons geen sluitende oplossing aan voor elk probleem, maar een liefdesverhaal dat ons meeneemt. In antwoord op de verwachtingen van de volkeren zendt Hij een kind als woord van hoop. Tegenover het lijden van de armen zendt Hij een weerloze, als kracht om opnieuw op te staan. Tegenover geweld en onderdrukking ontsteekt Hij een zacht licht dat alle kinderen van deze wereld met heil verlicht. Zoals de heilige Augustinus opmerkte: “De menselijke hoogmoed drukte u zo zwaar neer, dat alleen de goddelijke nederigheid u weer kon oprichten.” 188, III, 3[[880]] Terwijl een ontspoorde economie mensen herleidt tot handelswaar, wordt God zoals wij en openbaart Hij de oneindige waardigheid van iedere persoon. Terwijl de mensheid “god” wil worden om anderen te overheersen, kiest God ervoor mens te worden om ons te bevrijden van elke vorm van slavernij. Zal deze liefde onze geschiedenis kunnen veranderen?

Het antwoord komt zodra wij ontwaken uit een dodelijke nacht en binnengaan in het licht van nieuw leven, en, zoals de herders, het Kind Jezus aanschouwen. Boven de stal van Bethlehem, waar Maria en Jozef met verwonderde harten over het pasgeboren Kind waken, wordt de sterrenhemel omgevormd tot “een grote menigte van het hemelse leger” (Lc. 2, 13)[b:Lc. 2, 13]. Het zijn ongewapende en ontwapenende machten, want zij bezingen de glorie van God, waarvan de vrede op aarde de ware gestalte is. (vgl. vers 14)[[b:Lc. 2, 14]] In het hart van Christus klopt de band van liefde die hemel en aarde, Schepper en schepselen, met elkaar verbindt.

Daarom bevestigde paus Franciscus precies één jaar geleden dat de geboorte van Jezus in ons opnieuw het “geschenk en de opdracht doet ontvlammen om hoop te brengen waar hoop verloren is gegaan”, omdat “met Hem de vreugde bloeit; met Hem verandert het leven; met Hem stelt de hoop niet teleur” (Homilie, Nachtmis van Kerstmis, 24 december 2024). Met deze woorden begon het Heilig Jaar. Nu het Jubeljaar ten einde loopt, wordt Kerstmis voor ons een tijd van dankbaarheid en zending: dankbaarheid voor de ontvangen gave en zending om daarvan getuigenis af te leggen voor de wereld. Zoals de psalmist zingt: “Verkondig zijn heil, dag aan dag. Vertel onder de volken zijn heerlijkheid, onder alle naties zijn wonderen” (Ps. 96, 2-3)[b:Ps. 96, 2-3].

Broeders en zusters, de beschouwing van het mensgeworden Woord wekt in heel de Kerk een nieuwe en waarachtige verkondiging. Laten wij daarom de vreugde van Kerstmis verkondigen, een feest van geloof, liefde en hoop. Het is een feest van geloof, omdat God mens wordt, geboren uit de Maagd. Het is een feest van liefde, omdat de gave van de verlossende Zoon gestalte krijgt in broederlijke zelfgave. Het is een feest van hoop, omdat het Kind Jezus die in ons aanwakkert en ons tot boodschappers van vrede maakt. Met deze deugden in ons hart, zonder vrees voor de nacht, kunnen wij op weg gaan naar het aanbreken van een nieuwe dag.