12. De genezing van een dove man met een spraakgebrek. Ze waren buitengewoon verbaasd en zeiden: "Hij heeft alles goed gedaan; hij laat zelfs doven horen en stommen spreken." (Mc. 7, 37)

Beste broeders en zusters,

Met deze catechese sluiten we onze reis door het openbare leven van Jezus af, dat gekenmerkt wordt door ontmoetingen, gelijkenissen en genezingen.

Ook de tijd waarin wij leven heeft genezing nodig. Onze wereld wordt gekenmerkt door een klimaat van geweld en haat dat de menselijke waardigheid aantast. Wij leven in een samenleving die ziek wordt door een soort "boulimia" van sociale media: wij zijn hyperverbonden, worden gebombardeerd met beelden, soms vals of vervormd. Wij worden overspoeld door talloze boodschappen die in ons een storm van tegenstrijdige emoties losmaken.

In dit scenario is het mogelijk dat in ons het verlangen ontstaat om alles uit te schakelen. We kunnen ertoe komen dat we liever niets meer voelen. Zelfs onze woorden lopen het risico verkeerd begrepen te worden, en we kunnen in de verleiding komen ons in stilte terug te trekken, in een gebrek aan communicatie waarin we, ondanks onze nabijheid, niet meer in staat zijn om de meest eenvoudige en diepgaande dingen tegen elkaar te zeggen.

In dit verband wil ik vandaag stilstaan bij een passage uit het Evangelie volgens Marcus, waarin een man wordt voorgesteld die niet kan spreken of horen. (Mc. 7, 31-37)[[b:Mc. 7, 31-37]] Net zoals het ons soms overkomt, heeft deze man misschien gekozen om niet meer te spreken omdat hij zich niet begrepen voelde; hij heeft ervoor gekozen om alle stemmen buiten te sluiten omdat hij teleurgesteld en gekwetst was door wat hij had gehoord. Het is namelijk niet hijzelf die naar Jezus gaat om genezen te worden, maar anderen brengen hem. Men zou kunnen denken dat de mensen die hem naar de Meester brengen, bezorgd zijn om zijn isolement. De christelijke gemeenschap heeft in deze mensen echter ook een beeld van de Kerk gezien, die ieder mens naar Jezus begeleidt, opdat hij naar Zijn woord kan luisteren. De episode speelt zich af in heidens gebied, dus we bevinden ons in een context waar andere stemmen de stem van God dreigen te overstemmen.

Het gedrag van Jezus lijkt in eerste instantie vreemd, omdat Hij deze man apart neemt (v. 33a)[b:Mc. 7, 33]. Op die manier lijkt Hij zijn isolement te benadrukken, maar als we beter kijken, helpt het ons te begrijpen wat er achter de stilte en geslotenheid van deze man schuilgaat, alsof Jezus zijn behoefte aan intimiteit en nabijheid heeft aangevoeld.

Jezus biedt hem allereerst zwijgende nabijheid, door gebaren die spreken van een diepgaande ontmoeting: Hij raakt de oren en de tong van deze man aan. (v. 33b)[[b:Mc. 7, 33]] Jezus gebruikt niet veel woorden; Hij zegt alleen wat op dat moment nodig is: "Ga open!" (v. 34)[b:Mc. 7, 34]. Marcus gebruikt het Aramese woord Eph'phatha, alsof hij ons bijna "in levenden lijve" de klank en de adem ervan wil laten horen. Dit eenvoudige en mooie woord bevat de uitnodiging die Jezus richt tot deze man die niet meer luistert en niet meer spreekt. Het is alsof Jezus tegen hem zegt: "Open je voor deze wereld die je beangstigt! Open je voor de relaties die je teleurgesteld hebben! Open je voor het leven dat je hebt opgegeven!". Zich in zichzelf sluiten is namelijk nooit een oplossing.

Na de ontmoeting met Jezus begint die man niet alleen weer te spreken, maar doet hij dat ook "normaal" (vers 35)[b:Mc. 7, 35]. Dit bijwoord, dat door de evangelist is toegevoegd, lijkt iets diepers te suggereren over de redenen voor zijn zwijgen. Misschien was deze man gestopt met spreken omdat hij het gevoel had dat hij dingen verkeerd zei, misschien voelde hij zich ontoereikend. We weten allemaal wat het betekent om verkeerd begrepen te worden, om het gevoel te hebben dat we niet echt gehoord worden. We moeten allemaal de Heer vragen om onze manier van communiceren te genezen, niet alleen om effectiever te zijn, maar ook om te voorkomen dat we anderen met onze woorden kwetsen.

Opnieuw correct beginnen te spreken is het begin van een reis, het is nog niet de bestemming. Jezus verbiedt die man zelfs om te vertellen wat er met hem is gebeurd. (vgl. v. 36)[[b:Mc. 7, 36]] Om Jezus echt te kennen, moet men een reis volbrengen; men moet bij Hem blijven en ook Zijn lijden doorstaan. Pas als we Hem vernederd en lijdend hebben gezien, als we de verlossende kracht van Zijn kruis hebben ervaren, kunnen we zeggen dat we Hem echt hebben leren kennen. Er zijn geen snelkoppelingen om leerling van Jezus te worden.

Lieve broeders en zusters, laten we de Heer vragen dat we leren om eerlijk en voorzichtig te communiceren. Laten we bidden voor allen die door de woorden van anderen gekwetst zijn. Laten we bidden voor de Kerk, dat zij nooit faalt in haar missie om de mensen naar Jezus te leiden, zodat zij zijn Woord kunnen horen, erdoor genezen worden en op hun beurt dragers worden van Zijn boodschap van verlossing.