Inhoudsopgave

- Nieuwe grootpenitentiarus benoemd

(kro-ncrv.nl/katholiek) Rome, 6 april 2024 – Paus Franciscus heeft vandaag de nieuwe grootpenitentiarius benoemd. Dat is geworden de 70-jarige Italiaanse kardinaal Angelo De Donatis. Hij is sinds 2017 de vicaris-generaal van het bisdom Rome geweest en de aartspriester van de kathedraal Sint-Jan van Lateranen. De Donatis volgt de 79-jarige kardinaal Mauro Piacenza op, die met emeritaat gaat.

Als grootpenitentiarius komt kardinaal De Donatis aan het hoofd te staan van de Apostolische Penitentiarie, een van de drie hoge tribunalen van de Romeinse Curie, het apparaat van het pauselijk leer- en bestuursgezag. Alle drie bevinden ze zich in het Paleis van de Kanselarij (Italiaans: Palazzo della Cancelleria), gelegen tussen de Corso Vittorio Emanuele II en Campo de' Fiori.

De Apostolische Penitentiarie verleent aflaten en schenkt gunsten in gewetenskwesties. Dit is volgens de kerkelijke leer een van de wezenlijke functies van het Petrus-ambt. Vandaar dat de kardinaal-grootpenitentiarius bij het vacant worden van de Romeinse Zetel van Sint-Petrus in functie blijft. Hij mag tijdens een conclaaf ook contact hebben met zijn tribunaal indien er dringende kwesties spelen. Andere kardinaal-kiezers, de Camerlengo uitgezonderd, mogen absoluut niet met de buitenwereld communiceren.

De Donatis, afkomstig uit de regio Puglia, gaf bijna zeven jaar namens de paus leiding aan het bisdom Rome. Franciscus gaf eind januari 2023 het startschot voor een bestuurlijke hervorming van het Vicariaat van de Stad. Daarbij werd de macht van de kardinaal-vicaris behoorlijk ingeperkt.

Vandaag werd ook een van de zeven hulpbisschoppen van Rome overgeplaatst. Dat is de jezuïet Daniele Belgiori. Hij is benoemd tot ‘assessor van de Heilige Vader voor het Godgewijde Leven’, een geheel nieuwe functie.

De Apostolische Penitentiarie wordt soms het dicasterie van de barmhartigheid genoemd. Zij treedt op krachtens de Petrinische sleutelmacht. De paus is opvolger van Petrus als hoofd van de Kerk van Rome. Hij is drager van de belofte die Jezus aan Petrus en de Apostelen deed: ‘Ik zal je de sleutels geven van het koninkrijk der hemelen, en wat je op aarde bindt zal ook in de hemel gebonden zijn, en wat je op aarde ontbindt zal ook in de hemel ontbonden zijn’ (Mt. 16, 19) [b:Mt. 16, 19]. En: ‘Als jullie iemand zijn zonden vergeven, dan zijn ze ook vergeven; als jullie ze niet vergeven, dan blijven ze behouden’ (Joh. 20, 23) [b:Joh. 20, 23].

De Apostolische Penitentiarie verleent in naam van de paus gunsten met betrekking tot het forum internum. Het innerlijk forum betreft ethische kwesties die zich niet voordoen in het openbare of uitwendige leven. Ze behoren tot het domein van het geweten. De Apostolische Penitentiarie kan absolutie verlenen aan gelovigen die zich hebben schuldig gemaakt aan misdrijven die vanwege hun ernst niet door een gewone biechtvader kunnen worden vergeven. Andere gunsten zijn dispensaties, validaties en strafverminderingen.

De Apostolische Penitentiarie ziet erop toe dat in de vier grootbasilieken Patriarchale Basilieken van Rome voldoende biechtvaders aanwezig zijn met de passende bevoegdheden.

Een andere wezenlijke taak van de Apostolische Penitentiarie is het verlenen van aflaten. Dan put zij als het ware uit de ‘schatkist van genaden die door Christus aan zijn Kerk zijn toevertrouwd’. Een aflaat is een kwijtschelding van straffen die een zondaar in het hiernamaals nog moet ondergaan nadat hem in de biecht absolutie van de zondenschuld is verleend.