U hebt ons voor uzelf gemaakt en ons hart heeft geen rust totdat het in u rust

Broeders en zusters,

ik groet u allen met een hart vol dankbaarheid aan het begin van het ambt dat mij is toevertrouwd. De heilige Augustinus schreef: “U hebt ons voor Uzelf gemaakt, Heer, en ons hart heeft geen rust totdat het in u rust”. 1, 1.1[[850]]

De afgelopen dagen hebben we een bijzonder intense tijd doorgemaakt. Het overlijden van paus Franciscus vervulde onze harten met verdriet en in die moeilijke uren voelden we ons als die menigte waarvan het Evangelie zegt dat ze “als schapen zonder herder” was (Mt. 9, 36)[b:Mt. 9, 36]. Juist op Eerste Paasdag ontvingen we zijn laatste zegen en in het licht van de Verrijzenis waren we in de dagen erna in de zekerheid dat de Heer zijn volk nooit in de steek laat, hen bijeenbrengt als ze verstrooid zijn en “over hen heodt zoals een herder over zijn kudde waakt” (Jer. 31, 10)[b:Jer. 31, 10].

In deze geest van geloof is het College van Kardinalen bijeengekomen voor het Conclaaf. Omdat wij uit verschillende achtergronden komen en van verschillende wegen, hebben we in Gods handen het verlangen gelegd om de nieuwe opvolger van Petrus te kiezen, de bisschop van Rome, een herder die in staat is het rijke erfgoed van het christelijk geloof te bewaken en tegelijkertijd zijn blik ver in de toekomst te richten, om de vragen, zorgen en uitdagingen van deze tijd aan te gaan. Vergezeld door uw gebeden hebben wij het werk van de Heilige Geest gevoeld, die de verschillende muziekinstrumenten heeft weten te stemmen, waardoor de snaren van ons hart als in één melodie zijn gaan trillen.

Ik ben zonder enige verdienste uitgekozen en met vrees en beven kom ik naar u toe als een broeder die een dienaar wil zijn van uw geloof en uw vreugde, die samen met u wandelt op de pad van Gods liefde en ons allen verenigd wil zien in één familie.

Liefde en eenheid. Dit zijn de twee dimensies van de missie die Jezus aan Petrus heeft toevertrouwd.

Het Evangelie vertelt ons dit door ons naar het meer van Tiberias te leiden, hetzelfde meer waar Jezus was begonnen met de missie die hij van de Vader had ontvangen: een visser van mensen zijn om haar te redden van de wateren van het kwaad en de dood. Terwijl Hij langs de oever van dat meer liep, riep Hij Petrus en de andere eerste leerlingen geroepen om net als Hij “vissers van mensen” te zijn. En nu, na de verrijzenis, is het aan hen om deze missie voort te zetten, om steeds opnieuw het net uit te werpen om de hoop van het Evangelie naar de wateren van de wereld te brengen, om de zee van het leven te bevaren zodat iedereen zichzelf kan vinden in de omhelzing van God.

Hoe kan Petrus deze taak uitvoeren? Het Evangelie vertelt ons dat dit alleen mogelijk is omdat hij in zijn eigen leven de oneindige en onvoorwaardelijke liefde van God heeft ervaren, zelfs in het uur van mislukking en ontkenning. Daarom gebruikt het Evangelie, als Jezus zich tot Petrus richt, het Griekse werkwoord agapao, dat verwijst naar de liefde die God voor ons heeft, naar zijn aanbod zonder voorbehoud en zonder berekening, anders dan het werkwoord dat gebruikt wordt voor het antwoord van Petrus, dat in plaats daarvan de liefde van vriendschap beschrijft, die we onderling uitwisselen.

Wanneer Jezus aan Petrus vraagt: “Simon, zoon van Johannes, heb je Mij lief?” (Joh. 21, 16)[b:Joh. 21, 16], verwijst Hij dus naar de liefde van de Vader. Het is alsof Jezus tegen hem zegt: alleen als je deze liefde van God, die nooit faalt, hebt gekend en ervaren, zul je in staat zijn mijn schapen te hoeden. Alleen in de liefde van God de Vader zul je in staat zijn je broeders en zusters lief te hebben met een 'meer', dat wil zeggen door je leven op te offeren voor je broeders en zusters.

Aan Petrus wordt dus de taak toevertrouwd om “meer lief te hebben” en zijn leven te geven voor de kudde. Petrus' ambt wordt juist gekenmerkt door deze onbaatzuchtige liefde, omdat de Kerk van Rome gaat voor in naastenliefde en haar ware gezag is de naastenliefde van Christus. Het gaat er nooit om anderen in te palmen met onderdrukking, religieuze propaganda of machtsmiddelen, maar het gaat er altijd en alleen om lief te hebben zoals Jezus dat deed.

Hij - zegt de apostel Petrus zelf - “Hij is de steen die door u, de bouwlieden, niets waard werd geacht en toch tot hoeksteen geworden is.” (Hand. 4, 11)[b:Hand. 4, 11]. En als de rots Christus is, dan moet Petrus de kudde hoeden zonder ooit toe te geven aan de verleiding om een eenzame leider te zijn of een leider die boven anderen wordt geplaatst en die zich heerszuchtig opstelt tegenover de kudde die aan hem is toevertrouwd (1 Pt. 5, 3)[[b:1 Pt. 5, 3]]; integendeel, hij moet het geloof van zijn broeders dienen en samen met hen op weg te gaan.: Wij allen zijn in feite “levende stenen” (1 Pt. 2, 5)[b:1 Pt. 2, 5], geroepen door ons Doopsel om Gods bouwwerk op te bouwen in broederlijke gemeenschap, in de harmonie van de Geest, in het samenleven van verscheidenheid. Zoals Augustinus zegt: “De Kerk bestaat uit al diegenen die in harmonie zijn met hun broeders en die hun naaste liefhebben.” 359, 9[[880]]

Dit, broeders en zusters, zou ik willen dat dit ons eerste grote verlangen was: een verenigde Kerk, een teken van eenheid en gemeenschap, die zuurdesem wordt voor een verzoende wereld.

In deze tijd zien we nog steeds te veel verdeeldheid, te veel wonden veroorzaakt door haat, geweld, vooroordelen, angst voor wat anders is, een economisch paradigma dat de hulpbronnen van de aarde uitbuit en de armsten marginaliseert. En wij willen, binnen dit deeg, een kleine zuurdesem zijn van eenheid, van gemeenschap, van broederschap. Wij willen met nederigheid en vreugde tegen de wereld zeggen: kijk naar Christus! Kom tot Hem! Ontvang zijn woord dat verlicht en troost! Luister naar zijn voorstel van liefde om zijn ene familie te worden: in de ene Christus zijn we één. En dit is de weg die we samen moeten gaan, onderling maar ook met onze christelijke zusterkerken, met hen die andere religieuze paden bewandelen, met hen die de rusteloosheid van het zoeken naar God cultiveren, met alle vrouwen en mannen van goede wil, om te bouwen aan een nieuwe wereld waarin vrede heerst.

Dit is de missionaire geest die ons moet bezielen, zonder ons op te sluiten in onze eigen kleine groep of ons superieur te voelen aan de wereld; we zijn geroepen om de liefde van God aan allen aan te bieden, zodat die eenheid gerealiseerd kan worden, die verschillen niet opheft, maar de persoonlijke geschiedenis van ieder mens en de sociale en religieuze cultuur van ieder volk versterkt.

Broeders, zusters, dit is het uur van de liefde! De naastenliefde van God die ons broeders en zusters onder elkaar maakt, is de kern van het Evangelie en, met mijn voorganger Leo XIII, kunnen we ons vandaag afvragen: als dit criterium “in de wereld zou heersen, zou dan niet onmiddellijk alle tweedracht ophouden en zou de vrede niet terugkeren?” Rerum Novarum, 21[[651|21]]

Laten we met het licht en de kracht van de Heilige Geest bouwen aan een Kerk die gegrondvest is op de liefde van God en die een teken van eenheid is, een missionaire Kerk, die haar armen opent naar de wereld, die het Woord verkondigt, die zich laat beroeren door de geschiedenis en die een zuurdesem van verzoening wordt voor de mensheid.

Laten we samen, als één volk, als broeders allen, naar God toegaan en elkaar liefhebben.