Naar de oude site
'Komt, catechumenen, bekeert u' (Lc. 3, 1-4)
x
Informatie over dit document
'Komt, catechumenen, bekeert u' (Lc. 3, 1-4)
Homilie XXI over het Evangelie van Lucas
Origenes van Alexandrië
253
Kerkelijke schrijvers - Homiliën
1980, Kerkvaderteksten met commentaar 9. Origenes II, Bonheiden: Abdij Bethlehem
Naar de Latijnse vertaling van Hiëronymus in Source Chretienne 87, p.290-299
Alineaverdeling en -nummering, Bijbelreferenties en toelichtingen: Bonheiden-uitgaven
Zie de gebruiksvoorwaarden van de documenten
Alineaverdeling en -nummering, Bijbelreferenties en toelichtingen: Bonheiden-uitgaven
Zie de gebruiksvoorwaarden van de documenten
1980
Abdij Bethlehem
12 april 2024
9232
nl
Referenties naar dit document: 2
Open uitgebreid overzichtReferenties naar dit document van thema's en berichten
Open uitgebreid overzichtExtra opties voor dit document
Kopieer document-URL naar klembord Reageer op dit document Deel op social mediaInhoudsopgave
Uitklappen
- A. Toelichting
Origenes' homilieën over het Lucasevangelie hebben over het algemeen weinig toelichting nodig. Ze zijn in de Kerk steeds geliefd geweest; bisschop Ambrosius van Milaan bij voorbeeld heeft sommige gedeelten bijna woordelijk overgenomen.
Homilie XXI is allereerst gericht tot doopleerlingen: "Komt, catechumenen, bekeert u." Na het Doopsel was veelal geen vergiffenis van zware zonde meer mogelijk; in het bijzonder afval en seksuele misdragingen leidden tot blijvende excommunicatie. Daarom vreesden sommigen tot het Doopsel te naderen. Origenes legt dan ook de nadruk op algehele bekering, een volkomen afstand doen van alle vroegere zondige praktijken.
In deze homilie wordt het mensenhart vergeleken met een woestijn, waarin een koninklijke weg voor de Heer gebaand moet worden.
Even wijd en ruim als de woestijn is het mensenhart. Het is zo groot dat het geheel Gods schepping in zich kan opnemen. Het gaat hier niet om hetgeen we met de ogen van ons lichaam zien, maar om het geestelijk begrip van de grootheid van Gods schepping.
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media- B. 'Komt, catechumenen, bekeert u' (Lc. 3, 1-4)
1.
Toen het woord der profeten nog alleen tot de joden gezonden werd, werden in de titel (van hun boeken) nog slechts de koningen van Juda vermeld, bij voorbeeld: "Visioen van Jesaja, de zoon van Amos over Juda en Jeruzalem, in de tijd van Uzzia, Jotam, Achaz en Hizkia, koningen van Juda." (Jes. 1, 1) [b:Jes. 1, 1]. Behalve de koningen van Juda zie ik niemand anders aangeduid in de tijd van Jesaja. Bij sommige profeten lezen we ook de namen van de koningen van Israël, zoals in de volgende tekst: "En in de dagen van Jerobeam, zoon van Joas, de koning van Israël." (Amos 1, 1) [[b:Amos 1, 1]]
Toen het woord der profeten nog alleen tot de joden gezonden werd, werden in de titel (van hun boeken) nog slechts de koningen van Juda vermeld, bij voorbeeld: "Visioen van Jesaja, de zoon van Amos over Juda en Jeruzalem, in de tijd van Uzzia, Jotam, Achaz en Hizkia, koningen van Juda." (Jes. 1, 1) [b:Jes. 1, 1]. Behalve de koningen van Juda zie ik niemand anders aangeduid in de tijd van Jesaja. Bij sommige profeten lezen we ook de namen van de koningen van Israël, zoals in de volgende tekst: "En in de dagen van Jerobeam, zoon van Joas, de koning van Israël." (Amos 1, 1) [[b:Amos 1, 1]]
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social mediaMaar toen het ging om het mysterie 'Mysterie',.. 'Mysterie', Hiëronymus heeft 'sacramentum' vertaald. Origenes zal 'musterion' geschreven hebben: de vermelde feiten hebben een diepere zin. "Uw ogen zijn als de ogen van een duif, indien ge het Evangelie begrijpt". (Hom. in Cant. II,4) Een voorbeeld hiervan: Toen Jezus de lichamelijke hand uitstrekte naar de ogen van de blindgeborene, legde Hij terzelfder tijd zijn geestelijke handen op de ogen van hen die verblind waren door het verstandelijk inzicht (van de Schriften) van schriftgeleerden en farizeeërs. (Vgl. Hom. in Gen. XV,7). van het Evangelie en om het Evangelie te verspreiden over de gehele aarde, was Johannes in de woestijn hiervan de eerste (bode), toen het rijk van Tiberius heerste over de wereld; "in het vijftiende regeringsjaar van keizer Tiberius kwam het woord van God over Johannes" staat er geschreven. (Lc. 3, 1-2) [b:Lc. 3, 1-2] En indien het heil slechts had moeten aangekondigd worden aan hen die uit de heidenen tot het geloof zouden komen en Israël geheel en al uitgesloten had moet worden, was het voldoende geweest te zeggen: "Toen Pontius Pilatus landvoogd van Judea was." (Lc. 3, 1) [b:Lc. 3, 1]
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media2.
Maar omdat velen ook uit Judea en Galilea tot het geloof zouden komen, zijn deze rijken ook vermeld in de titel en wordt gezegd: "Toen Herodes viervorst van Galilea en diens broeder Filippus viervorst van het gewest Iturea en Trachonitis, en Lysanias viervorst van Abilene was, onder het hogepriesterschap van Annas en Kajafas, kwam het woord van God over Johannes, de zoon van Zacharias, in de woestijn." (Lc. 3, 1-2) [b:Lc. 3, 1-2]
Maar omdat velen ook uit Judea en Galilea tot het geloof zouden komen, zijn deze rijken ook vermeld in de titel en wordt gezegd: "Toen Herodes viervorst van Galilea en diens broeder Filippus viervorst van het gewest Iturea en Trachonitis, en Lysanias viervorst van Abilene was, onder het hogepriesterschap van Annas en Kajafas, kwam het woord van God over Johannes, de zoon van Zacharias, in de woestijn." (Lc. 3, 1-2) [b:Lc. 3, 1-2]
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social mediaEertijds "kwam het woord van God tot Jeremia, de zoon van Chilkia die tot de priesters behoorde" (Jer. 1, 1-2) [[b:Jer. 1, 1-2]] in de tijd van deze of die koning, nii "kwam het woord van God over Johannes, de zoon van Zacharias." (Lc. 3, 2) [b:Lc. 3, 2] Nooit was het woord tot de profeten gericht "in de woestijn". Maar omdat de "kinderen der eenzame" die zullen geloven "talrijker zullen zijn dan de kinderen van haar die een man heeft" (Gal. 4, 27) [b:Gal. 4, 27] kwam het woord van God tot Johannes, de zoon van Zacharias in de woestijn." Zowel in het Grieks als in.. Zowel in het Grieks als in het Latijn heeft het woord 'woestijn' tegelijkertijd de betekenis van eenzame én verlaten plaats. Maar ook kan het woord vertaald worden door het bijvoeglijk naamwoord: eenzaam of verlaten.
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media3.
Denk er ook eens over na dat, als men 'woestijn' opvat in geestelijke zin en niet in de zuiver letterlijke zin, het woord een veel rijkere inhoud krijgt. N.B. de beide betekenissen.. N.B. de beide betekenissen van woestijn, verlaten en eenzaam. Immers, wanneer iemand predikt in de 'woestijn' gaat het geluid van zijn stem helemaal verloren, want er is niemand die hem hoort spreken.
Denk er ook eens over na dat, als men 'woestijn' opvat in geestelijke zin en niet in de zuiver letterlijke zin, het woord een veel rijkere inhoud krijgt. N.B. de beide betekenissen.. N.B. de beide betekenissen van woestijn, verlaten en eenzaam. Immers, wanneer iemand predikt in de 'woestijn' gaat het geluid van zijn stem helemaal verloren, want er is niemand die hem hoort spreken.
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social mediaDe Voorloper van Christus "de stem van hem die roept in de woestijn" (Jes. 40, 3; Joh. 1, 23; Lc. 3, 4) [[b:Jes. 40, 3; Joh. 1, 23; Lc. 3, 4]] predikt dus in de 'woestijn' van de ziel Dit is een zinspeling op Gal. 4 ,27, de verlaten, de eenzame vrouw. De ziel die verlaten is door de Waarheid, nog niet het bad van het Doopsel ontvangen heeft tot vergeving van zonden. [[b:Gal. 4, 27]], die geen vrede kent.
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social mediaNiet alleen toen, maar ook in deze tijd komt er eerst een brandende, schijnende lamp (Joh. 5, 35) [[b:Joh. 5, 35]] en predikt het doopsel van bekering tot vergeving van zonden. 'Bekering': hier.. 'Bekering': hier heeft in het Grieks 'metanoia' gestaan, dat zowel berouw als bekering kan betekenen. Dan volgt het ware Licht over Wie de Lamp zelf zegt: "Hij moet groter worden, maar ik kleiner." (Joh. 3, 30) [b:Joh. 3, 30] Het woord van God wordt verkondigd in de woestijn en komt tot heel de "streek rond de Jordaan." (Lc. 3, 3) [[b:Lc. 3, 3]] Welke andere streken moest de Doper rondgaan als de omstreken van de Jordaan, opdat ieder die tot bekering wilde komen op de (juiste) plaats zou zijn om de afwassing met het water te ontvangen?
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media4.
Jordaan betekent 'afdalend'. Deze interpretatie heeft.. Deze interpretatie heeft 0rigenes van Philo overgenomen. De rivier van God die afdaalt met de kracht van een grote stroom, is onze Heer, de Redder. In Hem worden wij gedoopt in het ware water, het water van het heil. Hij (Johannes de Doper) predikt ook tot vergeving van zonden.
Jordaan betekent 'afdalend'. Deze interpretatie heeft.. Deze interpretatie heeft 0rigenes van Philo overgenomen. De rivier van God die afdaalt met de kracht van een grote stroom, is onze Heer, de Redder. In Hem worden wij gedoopt in het ware water, het water van het heil. Hij (Johannes de Doper) predikt ook tot vergeving van zonden.
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social mediaKomt, catechumenen, bekeert u, zodat ge het Doopsel tot vergeving van zonden kunt ontvangen. Hij die zich afkeert van de zonden, ontvangt het Doopsel tot vergeving van zonden. Aan hem die in zonde nadert tot het bad (van het Doopsel) wordt de zonde niet vergeven. Origenes laat dus zien dat.. Origenes laat dus zien dat het Doopsel geen magische kracht heeft, er moet de ware innerlijke gesteltenis zijn. Daarom bezweer ik u, nadert niet tot het Doopsel zonder bedachtzaamheid en zorgvuldige overweging, maar laat eerst "vruchten zien de bekering waardig." (Lc. 3, 8) [b:Lc. 3, 8] Uw levensgedrag moet reeds enige tijd rechtschapen zijn, onthoudt u van alle onreinheid en ondeugd; dàn zal u vergeving van zonden geschonken worden, wanneer ge begonnen zijt uw eigen zonden te verachten. origenes legt hier de nadruk.. origenes legt hier de nadruk op eigen werkzaamheid, maar het verachten van de zonde is reeds een begin van de genadewerking. De mens werkt mee met de ontvangen genade. Raak uw zonden kwijt en ze zullen u kwijtgescholden worden. Origenes had hier een.. Origenes had hier een woordspeling op Lc. 11,3 die in het Latijn kon worden weergegeven.
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media5.
De tekst uit het Oude Testament die wij nu gaan citeren, lezen we bij de profeet Jesaja: "Stem van iemand die roept in de woestijn: bereidt de weg des Heren, maakt zijn paden recht." (Jes. 40, 3) [[b:Jes. 40, 3]] De Heer wil in u een weg vinden om in uw ziel binnen te kunnen gaan en daar zijn pad te betreden, bereidt voor Hem de weg, waarvan gezegd wordt: maakt zijn paden recht. "stem van iemand die roept in de woestijn." Een stem roept: "Bereidt de weg." Eerst komt immers de stem tot de oren, daarna het woord, of beter gezegd, tegelijk met de stem dringt het woord tot het gehoor door.
De tekst uit het Oude Testament die wij nu gaan citeren, lezen we bij de profeet Jesaja: "Stem van iemand die roept in de woestijn: bereidt de weg des Heren, maakt zijn paden recht." (Jes. 40, 3) [[b:Jes. 40, 3]] De Heer wil in u een weg vinden om in uw ziel binnen te kunnen gaan en daar zijn pad te betreden, bereidt voor Hem de weg, waarvan gezegd wordt: maakt zijn paden recht. "stem van iemand die roept in de woestijn." Een stem roept: "Bereidt de weg." Eerst komt immers de stem tot de oren, daarna het woord, of beter gezegd, tegelijk met de stem dringt het woord tot het gehoor door.
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social mediaOvereenkomstig deze zin heeft Johannes Christus aangekondigd. Laten we nu eens overwegen wat de stem aankondigt over het Woord. Het verschil tussen stem en.. Het verschil tussen stem en woord (sermo - Latijn, logos - Grieks) is dat de stem het aankondigende geluid is bij goddelijke gebeurtenissen (Vgl. Ex. 19,16; 20,18; Joh. 12,29); sermo is het goddelijk Woord. Zo is het Oude Testament en ook Johannes een stem, het Nieuwe Testament en Jezus Christus zijn het Woord. Van welke aard is de weg die wij de Heer bereiden? Toch geen materiële weg? Op een dergelijke weg kan het Woord Gods toch niet verder trekken? Moeten wij niet een weg binnen in ons voor de Heer bereiden en in ons hart rechte, effen wegen banen? Dat is de weg waarop Gods Woord zich vestigt in dàt hart, dat ruimte heeft geschapen om Hem te ontvangen.
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media6.
Het mensenhart is groot, ruim en wijd, tenminste als het rein is! Wilt ge zijn grootte en breedte leren kennen? Beschouw dan eens de hoeveelheid van goddelijke kennis die het bevat. Hij heeft gezegd: "Hijzelf heeft immers mij betrouwbare kennis van wat er bestaat, gegeven, zodat ik de bouw ken van het heelal en de kracht van de elementen, het begin en het einde en het midden der tijden, de wisseling van de zonnewenden en de opeenvolging van de maanden, de kringloop der jaren en de standen der sterren, de geaardheden van de dieren en de woede van de wilde beesten, de onstuimigheid van de geesten en de gedachten van de mensen, de verschillen tussen de bomen en de krachten van de wortels." (Wijsh. 7, 17-20) [[b:Wijsh. 7, 17-20]]
Het mensenhart is groot, ruim en wijd, tenminste als het rein is! Wilt ge zijn grootte en breedte leren kennen? Beschouw dan eens de hoeveelheid van goddelijke kennis die het bevat. Hij heeft gezegd: "Hijzelf heeft immers mij betrouwbare kennis van wat er bestaat, gegeven, zodat ik de bouw ken van het heelal en de kracht van de elementen, het begin en het einde en het midden der tijden, de wisseling van de zonnewenden en de opeenvolging van de maanden, de kringloop der jaren en de standen der sterren, de geaardheden van de dieren en de woede van de wilde beesten, de onstuimigheid van de geesten en de gedachten van de mensen, de verschillen tussen de bomen en de krachten van de wortels." (Wijsh. 7, 17-20) [[b:Wijsh. 7, 17-20]]
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social mediaGe ziet dat het hart van de mens, als het zoveel kan bevatten, niet klein is. Ge moet deze capaciteit van het hart niet naar het lichaam opvatten, maar naar de kracht van zijn denkvermogen dat hem in staat stelt de kennis van zo veel waarheden te begrijpen. Wanneer Origenes schrijft.. Wanneer Origenes schrijft over het vermogen van het mensenhart gebruikt hij de woorden 'chórein' en 'chorètikos'. Hiëronymus vertaalt met 'capax esse' en 'capacitas'. Het gaat om het begrip 'bevatten' en 'begrijpen'. Door Gods tegenwoordigheid in het hart is de mens in staat tot geestelijk begrip. Het hart is het centrum van de mens, daar waar zich alles op geestelijk niveau afspeelt. Origenes vat de passage uit Wijsheid niet op als een verstandelijk inzicht in de natuur, maar een door God gegeven wijsheid die het verstand te boven gaat.
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social media7.
Maar laten wij vervolgens, omdat ik ook de eenvoudige mensen er toe wil brengen geloof te schenken aan de grootsheid van het mensenhart, enige voorbeelden uit het dagelijks leven beschouwen.
Maar laten wij vervolgens, omdat ik ook de eenvoudige mensen er toe wil brengen geloof te schenken aan de grootsheid van het mensenhart, enige voorbeelden uit het dagelijks leven beschouwen.
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social mediaAlle steden die wij wij voor de geest: hun straten, de muren en doorgetrokken hebben, houden kenmerken, de ligging van de de gebouwen blijven in ons hart. Voor Origenes is er duidelijk.. Voor Origenes is er duidelijk een kennis van het hoofd en een kennis van het hart. De steden die hij bezocht heeft, zijn hem lief geworden, hij heeft er vrienden ontmoet, kerken bezocht en het leven gedeeld met broeders en zusters in Christus. Daarom is het niet een zuiver verstandelijke aardrijkskundige kennis, de kennis zit dieper. Dat komt uit, ook wanneer hij spreekt over de zeeën die hij bevaren heeft. Origenes reisde liever over land, maar ook per schip is hij gegaan naar landen die hem lief werden en hij zag deze reeds liggen in de verte. De weg die wij betreden hebben bewaren wij in beeld en tekening in ons geheugen; de zee die wij bevaren hebben, houden wij vast in onze niet geuite gedachte.
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social mediaZoals ik zojuist heb gezegd, het mensenhart, dat zoveel kan bevatten, is niet klein. Als het niet klein is omdat het zoveel kan bevatten, laat men dan daarom ook in dat hart de weg voor de Heer bereiden en er een recht pad in trekken zodat het Woord en de Wijsheid erin kunnen wandelen. 'Het Woord en de.. 'Het Woord en de Wijsheid' zijn beide benamingen voor Jezus Christus. Bereidt de weg voor de Heer door een rechtschapen levensgedrag en maakt een effen pad met zeer goede werken, zodat het Woord van God in u kan gaan zonder zich ergens aan te stoten en u de kennis zal geven van zijn mysteries en zijn komst, Hij, aan wie de eer en de macht zij in de eeuwen der eeuwen. Amen.
Referenties naar deze alinea: 0
Geen referenties naar deze alineaExtra opties voor deze alinea
Kopieer alinea-URL naar klembord Reageer op deze alinea Deel op social mediaReferenties naar dit document: 2
Open uitgebreid overzichthttps://rkdocumenten.be/toondocument/9232-komt-catechumenen-bekeert-u-lc-3-1-4-nl