Hartstocht voor de evangelisatie 6. - Het Concilie Vaticanum II. 1. Evangelisatie als kerkelijke dienst

Geliefde broeders en zusters, goedendag!

In de voorbije catechese [8832] hebben we gezien dat het eerste "concilie" in de geschiedenis van de Kerk - concilie, zoals Vaticanum II [d:4] - in Jeruzalem werd samengeroepen omwille van een vraag verbonden met de evangelisatie, te weten de verkondiging van de Blijde Boodschap aan de Hebreeën. Men dacht dat men slechts aan de Hebreeën het Evangelie moest verkondigen. In de XX eeuw heeft het Concilie Vaticanum II [d:4] de Kerk voorgesteld als Volk van God op weg in de tijd en van nature missionair Ad gentes nr. 2 [[703|+4]]. Wat betekent dit? Er is als het ware een brug tussen het eerste en het laatste Concilie, in het teken van de evangelisatie, een brug waarvan de Heilige Geest de architect is. Vandaag gaan we luisteren naar het Concilie Vaticanum II [d:4] om te ontdekken dat evangeliseren steeds een kerkelijke dienst is, nooit solitair, nooit geïsoleerd, nooit individualistisch. Evangelisatie gebeurt steeds in de kerk, dat wil zeggen in gemeenschap en zonder proselitisme te bedrijven want dat is geen evangelisatie.

De verkondiger of verkondigster van het evangelie geeft steeds door wat hij of zij zelf ontvangen heeft. De Heilige Paulus was de eerste die dit schreef: het Evangelie dat hij verkondigde en dat de gemeenschappen ontvingen en waaraan ze trouw bleven was hetzelfde als hetwelk de Apostel zelf had ontvangen (1 Kor. 15, 1-3) [[b:1 Kor. 15, 1-3]]. Men ontvangt het geloof en men geeft het geloof door. Dit kerkelijk dynamisme van de overdracht van de Boodschap is bindend en waarborgt de echtheid van de christelijke verkondiging. Dezelfde Paulus schrijft aan de Galaten: "Maar al zouden wijzelf of een engel uit de hemel een ander evangelie verkondigen dan wij verkondigd hebben: hij zij vervloekt!" (Gal. 1, 8) [b:Gal. 1, 8]. Dat is mooi en goed met het oog op de visies die in de mode zijn.

De kerkelijke dimensie van de evangelisatie is daarom een toetsingscriterium voor de apostolische ijver. Een noodzakelijke toetsing want de bekoring om "solitair" verder te gaan ligt steeds op de loer, vooral wanneer de weg ruw wordt en we het gewicht van het engagement voelen. Even gevaarlijk is de bekoring om gemakkelijke pseudo-kerkelijke paden te volgen, de moderne wereldse logica toe te passen van de getallen en peilingen, te rekenen op de kracht van onze inzichten, van de programma's, van de structuren, van de "relaties die tellen". Dat kan niet, het kan een weinig hulp bieden maar die kracht is fundamenteel welke de Geest je geeft om de waarheid over Jezus Christus te verkondigen, om het Evangelie te verkondigen. De rest is bijkomstig.

Daarom, broeders en zusters, we gaan nu rechtstreeks naar de school van het Tweede Vaticaanse Concilie [d:4] door enkele nummers te herlezen van het decreet Ad gentes [703], het document over de missie-activiteit van de Kerk. Deze teksten van Vaticanum II behouden volkomen hun waarde ook in onze ingewikkelde en meervoudige context.

Vooreerst nodigt dit document [703] uit aandacht te schenken aan de liefde van God Vader, als een bron, die "ons vrij schept in zijn onmetelijke en barmhartige goedheid en ons bovendien genadig roept om met Hem te delen in het leven en de heerlijkheid. Zo heeft Hij de goddelijke goedheid in rijke mate over ons uitgestort en Hij blijft dit doen, zodat Hij, de Schepper van allen, ook eens zal zijn "alles in allen" (1 Kor. 15, 28) [b:1 Kor. 15, 28] door zijn eigen heerlijkheid te bewerken en tevens ons geluk." Ad gentes nr. 2 [[703|+4]] Dit tekstdeel is fundamenteel, want het zegt dat de liefde van de Vader als bestemmeling elk menselijk wezen heeft. De liefde van God is er niet slechts voor een groepje, neen... voor allen. Sla dit woord goed op in je hoofd en in je hart: allen, allen, niemand uitgesloten, dat zegt de Heer. En deze liefde voor elk menselijk wezen is een liefde die elke man en elke vrouw bereikt door de zending van Jezus, middelaar van het het heil en onze verlosser Ad gentes nr. 3 [[703|+5]] en door de zending van de Heilige Geest Ad gentes nr. 4 [[703|+6]] die in iedereen werkt zowel in gedoopten als in niet gedoopten. De Heilige Geest werkt!

Bovendien herinnert het Concilie eraan dat het de taak van de Kerk is de zending verder te zetten van Christus die "gezonden werd om aan de armen de blijde boodschap te brengen, - zo vervolgt het document Ad gentes [703] - moet de Kerk onder de stuwing van de Geest van Christus ook de weg van Christus gaan, de weg nl. van armoede, gehoorzaamheid, dienstbaarheid en zelfopoffering tot aan de dood, die Hij door zijn verrijzenis heeft overwonnen." Ad gentes nr. 5 [[703|+7]]. Als ze aan deze "weg" trouw blijft, is de zending van de Kerk "de openbaring of Epifanie en de vervulling van Gods plan in de wereld en in haar geschiedenis" Ad gentes nr. 9 [[703|+11]].

Broeders en zusters, deze enkele accenten helpen ons de kerkelijke zin verstaan van de apostolische ijver vanwege elke leerling-missionaris. Apostolische ijver is geen enthousiasme, het is iets anders. Het is een genade van God die we moeten behoeden. We moeten de zin verstaan omdat in het pelgrimerende en evangeliserende volk van God geen actieve en passieve subjecten bestaan. Er zijn niet diegene die verkondigen, zij die het Evangelie op een of andere wijze verkondigen en zij die blijven zwijgen. Neen. "Iedere gedoopte, wat zijn functie in de Kerk en het niveau van de vorming in zijn geloof ook is, is een actief subject van evangelisatie" De vreugde van het Evangelie nr. 120 [[4984|+157]]. Ben jij christen? "Ja, want ik ben gedoopt..." En doe je aan evangelisatie? "Maar, wat betekent dit...?" Als jij niet evangeliseert, geen getuigenis aflegt, als je niet het getuigenis aflegt dat je bij het Doopsel hebt ontvangen, van het geloof dat de Heer je heeft geschonken, dan ben je geen goede christen. Krachtens het ontvangen Doopsel en de daaruit voortkomende inlijving in de Kerk, heeft elke gedoopte deel aan de zending van de Kerk en daardoor aan de zending van Christus Koning, Priester en Profeet. Broeders en zusters deze taak "altijd dezelfde, overal en in iedere situatie, al kan de uitvoering ervan naar gelang van de omstandigheden verschillend zijn" Ad gentes nr. 6 [[703|+8]]. Dit is een uitnodiging om ons niet te laten verkalken of fossielen te worden. Zij maakt ons vrij van de onrust die niet van God komt. De missionaire ijver van de gelovige komt tot uitdrukking in het scheppend zoeken naar nieuwe wijzen om te verkondigen en te getuigen. Naar nieuwe wijzen om de gekwetste mensheid te ontmoeten die Christus op zich genomen heeft. Eigenlijk gaat het om nieuwe wijzen om het Evangelie te dienen en dienst te verlenen aan de mensheid. Evangelisatie is een dienst. Als iemand zich evangelieverkondiger noemt, maar niet de houding noch het hart heeft van de dienaar en zich als heer beschouwt, dan is dat geen evangelieverkondiger maar ... een 'arme kerel'.

Teruggaan naar de bronliefde van de Vader en naar de zending van de Zoon en van de Heilige Geest sluit ons niet op in ruimten van statische persoonlijke rust. Integendeel. Het doet ons de kosteloosheid erkennen van de gave van levensvolheid waartoe wij geroepen zijn. Om deze gave loven en danken we God. Deze gave is niet slechts voor ons, maar om aan de anderen te schenken. Dat doet steeds voller leven naar mate het ontvangen goed met anderen wordt gedeeld, in een geest van verantwoordelijkheid en door samen de wegen van de geschiedenis te gaan die vaak kronkelig en moeilijk zijn in aandachtige en werkzame verwachting van hun voltooiing. Laten we aan de Heer deze genade vragen om onze christelijke roeping op te nemen en aan de Heer dank zeggen om al wat Hij ons heeft gegeven. Het is een schat. En uitzoeken hoe dat aan anderen door te geven.