Catechese over Onderscheiding

Geliefde broeders en zusters, goedendag en welkom!

We gaan verder met de catecheses over het onderscheiden - ze lopen op hun einde. Wie deze catecheses [d:548] tot nu heeft meegemaakt zou kunnen denken: wat een ingewikkelde praktijk is dat onderscheiden. In feite is het leven ingewikkeld en, als we het niet leren lezen, met al zijn ingewikkeldheid, lopen we het gevaar het te verdoen door het verder te slepen via kunstgrepen die ons uiteindelijk bevuilen.

In onze eerste ontmoeting hebben we gezien dat wij altijd, elke dag, of we dat willen of niet, daden van onderscheiding stellen, bij ons eten, bij ons lezen, bij ons arbeiden, in onze relaties, in alles. Het leven plaatst ons immer voor keuzen en als we ze niet bewust maken, zal uiteindelijk het leven voor ons kiezen door ons te voeren waar we het niet wensen.

Maar onderscheiden doet men niet in zijn eentje. Vandaag willen we het hebben over enkele hulpmiddelen welke die oefening van het onderscheiden gemakkelijker maken. Ze zijn onmisbaar in het geestelijk leven en we hebben ze reeds enigszins ontmoet tijdens deze catecheses. Maar een samenvatting zal een grote hulp zijn.

Een eerste onmisbare hulp is de confrontatie met het Woord van God en de leer van de Kerk. Zij helpen ons lezen wat zich in het hart afspeelt. Zij doen dat door ons de stem van God te leren verstaan en haar te onderscheiden van andere stemmen. Deze lijken zich aan onze aandacht op te dringen, maar uiteindelijk laten ze ons verward achter. De Bijbel waarschuwt ons dat de stem van God weerklinkt in de rust, in de aandacht, in de stilte. Laten we denken aan de ervaring van de profeet Elia: de Heer spreekt niet tot hem in de wind die rotsen splijt, niet in het vuur of in de aardbeving. God spreekt tot hem in een zachte bries (1 Kon. 19, 11-12) [[b:1 Kon. 19, 11-12]]. Dit is een heel mooi beeld dat ons doet verstaan hoe God spreekt. De stem van God dringt zich niet op. De stem van God is bescheiden, vol eerbied - ik durf te zeggen - de stem van God is nederig en precies daardoor vredevol. Slechts in vrede kunnen we in het diepste van onszelf binnengaan en de waarachtige verlangens erkennen die de Vader in ons hart heeft gewekt. Vaak is het niet eenvoudig in die vrede van het hart thuis te komen omdat we heel de dag druk doende zijn met talloze zaken. Maar, alsjeblief doe het wat kalmer aan, keer in jezelf, in jezelf. Stop twee minuten. Voel wat je hart voelt. Laten we dat doen, broeders en zusters, het zal ons erg helpen, omdat we op dat ogenblik van rust onmiddellijk de stem van God zullen horen zeggen: "Maar kijk, zie dat, het is goed wat je aan het doen bent... "Laten we in de rust onmiddellijk de stem van God aan het woord. Om die reden wacht zij op ons.

Voor de gelovige, is het Woord van God niet simpelweg een tekst om te lezen. Het Woord van God is een levendige aanwezigheid. Het is de werking van de Heilige Geest die bemoedigt, leert, licht geeft, kracht, herstel en levenslust. De Bijbel lezen, een deel lezen, een of twee stukjes van de Bijbel, zijn als het ware kleine telegrammen van God die je onmiddellijk in het hart raken. Het Woord van God is enigszins- en ik overdrijf niet - een echt vooruitlopen op het paradijs. Dat is wat de grote heilige en herder, Ambrosius, bisschop van Milaan, begrepen heeft wanneer hij schrijft: "Wanneer ik de goddelijke Schrift lees, begint God opnieuw te wandelen in het aardsparadijs. 49,3 [[1395]] Met de Bijbel openen wij de deur voor God die wandelt. Interessant...

Deze gevoelsmatige relatie met de Bijbel, met de Schrift, met het Evangelie, leidt ertoe dat men een gevoelsmatige relatie met de Heer Jezus beleeft. Wees hiervoor niet bang! Het hart spreekt tot het hart En dat is een andere onmisbare en niet vanzelfsprekende hulp. Vele malen kunnen we een misvormd beeld van God hebben door Hem te beschouwen als een norse rechter, een strenge rechter, klaar om ons in de val te lokken. Jezus, daarentegen, openbaart ons een God vol medelijden en tederheid, die bereid is zich op te offeren om ons tegemoet te komen zoals de vader in de parabel van de verloren zoon (Luc. 15, 11-32) [[b:Luc. 15, 11-32]]. Op een keer vroeg iemand - aan de moeder of grootmoeder, ik weet het niet want het is mij verteld - - "Wat moet ik doen, nu op dit ogenblik?" - "Luister naar God, Die zal je zeggen wat je moet doen. Open je hart voor God.": een fijne raadgeving. Ik herinner mij een bedevaart van jongeren die men eens per jaar doet naar het heiligdom van Lujàn, op 70 km van Buenos Aires, men is een dag op weg om er te komen. Ik had de gewoonte om tijdens de nacht biecht te horen. Een jongeman van ongeveer 22 jaar kwam naderbij helemaal getatoeëerd. "Mijn God" dacht ik "wat gaat dit worden?" En hij zei: "Weet U, ik ben gekomen omdat ik een groot probleem heb. Ik heb het aan mijn moeder verteld en mijn moeder heeft mij gezegd: "Ga naar de Madonna, ga op bedevaart en de Madonna zal het je zeggen". En zo ben ik gekomen. Ik heb hier de Bijbel gevonden, ik heb het Woord van God gehoord en dat heeft mijn hart geraakt en ik moet dit en dat en zus en zo doen". Het Woord van God raakt het hart en verandert je leven. Dat heb ik verschillende keren gezien, vele keren. God wil ons niet vernietigen. God wil ons sterker maken, beter elke dag. Wie bij het kruisbeeld verwijlt, ervaart een nieuwe vrede, leert van God niet bang te zijn, want Jezus op het kruis maakt niemand bang. Hij is het beeld van totale machteloosheid en tegelijk van de volste liefde. Bekwaam om voor ons elke beproeving te ondergaan. De heiligen hebben steeds een voorkeur gehad voor de Gekruisigde Jezus. Het passieverhaal van Jezus is de hoofdweg om ons te confronteren met het kwaad zonder er door overrompeld te worden. In het kruis is geen oordeel en ook geen berusting omdat het doortrokken wordt door een groter licht, het licht van Pasen, dat het mogelijk maakt in die verschrikkelijke daden een groter plan te ontwaren, dat door geen enkele hinderpaal, geen enkele belemmering, geen mislukking kan ongedaan gemaakt worden. Het Woord van God doet je steeds in de andere richting kijken: dat wil zeggen, hier is het kruis, dat is vreselijk, maar er is ook iets anders, een hoop, een opstanding. Het Woord van God opent alle deuren voor jou, omdat Hij, de Heer, de deur is. Laten we het Evangelie nemen, laten we de Bijbel nemen, in de hand: vijf minuten per dag, niet meer. Draag een zakevangelie met je, in je tas. Wanneer je op weg bent, neem het dan ter hand en lees wat. Gedurende de dag, een stukje, laat toe dat het Woord van God dichtbij je hart komt. Doe dit en je zal zien hoe je leven verandert door de nabijheid van het Woord van God. "Jawel, Padre, maar ik heb de gewoonte het Leven der Heiligen te lezen". Dat doet goed, het doet goed, maar laat het Woord van God niet achterwege... Neem het Evangelie met je mee en lees het, al was het slechts een minuut per dag.

Het is heel fijn samen met de Heer over het leven denken als een vriendschapsrelatie die dag na dag groeit. Heb je hieraan gedacht? Dat is de weg. Laten we aan God denken die ons bemint! De vriendschap met God is bij machte het hart te veranderen. Dat is een van de grote gaven van de Heilige Geest, de vroomheid, die ons in staat stelt het vaderschap van God te erkennen. We hebben een tedere Vader, een liefdevolle Vader, een Vader die van ons houdt, die ons van altijd al heeft bemind. Wanneer men dat ervaart dan smelt het hart, de twijfels, de angsten, het gevoel van minderwaardigheid verdwijnt. Niets kan zich opstellen tegen deze liefde van de ontmoeting met de Heer.

Dit herinnert ons aan een andere grote hulp: de gave van de Heilige Geest, die in ons aanwezig is en die ons onderricht, het Woord van God dat wij lezen levend maakt. Nieuwe betekenissen suggereert, deuren opent die gesloten leken, wegen aanwijst daar waar slechts duisternis en verwarring scheen te zijn. Ik stel jullie de vraag: bidden jullie tot de Heilige Geest? Maar wie is de grote Onbekende? Wij bidden tot de Vader, ja, het Onze Vader, we bidden Jezus maar vergeten de Geest! Toen ik aan kinderen catechese gaf, stelde ik eens de vraag: "Wie van jullie weet wie de Heilige Geest is?" Een kind antwoordde "Ik weet dat" - "En wie is het?" - "De verlamde", was het antwoord. Hij had "Parakleet" gehoord en dacht dat het een verlamde (paralitico) was. Vaak heb ik gedacht, de Heilige Geest is als Iemand die niet meetelt. De Heilige Geest die aan de ziel het leven geeft! Laat Hem binnenkomen. Spreek met de Geest zoals je spreekt met de Vader, zoals je praat met de Zoon. Spreekt met de Geest die in niets op een verlamde lijkt! Hij is de kracht van de Kerk. Hij draagt je verder. De Heilige Geest is "onderscheiden in actie", aanwezigheid van God in ons. Hij is de gave, het grootste geschenk dat de Vader verzekert aan hen die er om vragen (Luc. 11, 13) [[b:Luc. 11, 13]]. Hoe noemt Jezus Hem? "De gave": "Blijft in Jeruzalem wachtend op de gave van God". Dat is de Heilige Geest. Het is belangrijk het leven te delen met de Heilige Geest. Hij verandert je. Hij helpt je groeien.

De liturgie van de Getijden laat de belangrijkste gebeden van de dag beginnen met deze aanroeping: "God kom mij te hulp. Heer haast U mij te helpen". "Heer, help mij!" want alleen kan ik niet vooruit, kan ik niet beminnen, kan ik niet leven... Deze aanroeping om redding is de niet te onderdrukken smeking die aan het diepste van ons wezen ontspringt. Onderscheiden heeft tot doel de in mij door de Heer bewerkte verlossing te erkennen. Het herinnert er mij aan dat ik nooit alleen ben wanneer ik strijd, want de inzet is belangrijk. De Heilige Geest is steeds bij ons "O Vader, ik heb slecht gedaan, ik moet biechten, ik kan zo niet verder... "Heb je iets slecht gedaan? Spreek met de Geest die bij je is en zeg Hem: "Help mij, ik heb dit vreselijk slechte gedaan". Maar het gesprek met de Heilige Geest niet nalaten. "Vader ik leef in doodzonde": spreek met Hem en Hij zal je helpen vergiffenis te bekomen. Dit gesprek met de Heilige Geest nooit nalaten. Met deze hulpmiddelen die de Heer ons schenkt, moeten we niet vrezen. Vooruit, met moed en vreugde!