Inde a primis

Devotie van de Paus tot het kostbaar Bloed
Vanaf de eerste maanden van ons pontificaat hebben wij herhaaldelijk, als het ging over dagelijkse oefeningen van godsvrucht, - en ons bezorgd en eenvoudig woord was vaak de uiting van onze vooruitziende blik -, de gelovigen uitgenodigd tot een vurige verering van dat wonderbare bewijs van de goddelijke barmhartigheid jegens de mensen, de H. Kerk en de gehele wereld, waarvan Jezus Christus de Verlosser en Zaligmaker is, nl. tot een bijzondere verering van Zijn kostbaar Bloed. Met deze devotie waren wij vertrouwd in ons huiselijk milieu vanaf onze kinderjaren. Ook nu nog denken wij met ontroering eraan, hoe onze oudere families de gewoonte hadden, in de maand juli iedere dag godvruchtig de litanie te bidden van het kostbaar Bloed.

Het verband tussen de fundamentele devoties
Overeenkomstig de vermaning van de apostel: “Geeft acht op uzelf en op heel de kudde, waarover de Heilige Geest u tot herders heeft aangesteld om Gods Kerk te hoeden, die Hij zich door Zijn Bloed verwierf” (Hand. 20, 28)[b:Hand. 20, 28], is het onze vaste overtuiging, eerbiedwaardige broeders, dat de voornaamste en bijzondere zorg van ons herderlijk ambt moet zijn, allereerst, te waken over de zuiverheid van de leer en vervolgens, toe te zien, dat de godsvrucht op de juiste manier wordt beoefend en bevorderd zowel in het openbaar als in het privaat leven. Daarom achten wij het zeer gewenst, de aandacht van onze zonen te vestigen op de onverbreekbare band, die de twee onder het christenvolk sterk verbreide devoties, nl. die tot de allerheiligste Naam en het allerheiligste Hart van Jezus, moet verbinden met de verering van het kostbaar Bloed van het mensgeworden Woord, dat „voor velen is vergoten tot vergiffenis van de zonden" (Mt. 26, 28)[b:Mt. 26, 28]. Want als de liturgie van de Kerk volkomen moet overeenstemmen met het katholiek geloof, omdat „de regel van het geloven de regel is van het bidden" Mediator Dei et hominum, 45[[419|45]], en als er geen nieuwe vormen van devoties mogen ingevoerd worden, die niet uit de zuivere bronnen van het ware geloof voortkomen, dan dienen om dezelfde reden de verschillende vormen van godsvrucht met elkaar overeen te stemmen. Daarom mogen de devotievormen, die als de allervoornaamste beschouwd worden en die het meest geschikt zijn om de heiligheid te bereiken, absoluut niet losstaan van elkaar of met elkaar in strijd zijn, en dus moeten de devoties, die meer persoonlijk en minder voornaam zijn hetzij in de waardering hetzij in de praktijk, wijken voor de devoties, die meer bijdragen tot het algemeen heil, dat voor ons bewerkt is door Hem, die is: “de Middelaar tussen God en de mensen, de mens Christus Jezus, die Zich gegeven heeft als losprijs voor allen” (1 Tim. 2, 5-6)[b:1 Tim. 2, 5-6]. Als dus de gelovigen hun zielenleven en hun gedrag inrichten volgens het ware geloof en een gezonde godsvrucht, dan hebben zij de zekerheid, dat zij de geest van de Kerk bezitten en dat zij door de eenheid van gebed en liefde verbonden zijn met Christus Jezus, de Stichter en Hogepriester van de meest verheven godsdienst, die aan Hem zelf haar naam, waardigheid en kracht ontleent.

De bevordering van de verering van de H. Naam en het H. Hart
Welnu, als wij ook maar vluchtig de wonderbare ontwikkeling beschouwen, die de katholieke Kerk op het gebied van de liturgische vroomheid heeft doorgemaakt, - een ontwikkeling die volledig overeenstemt met de heilzame ontwikkeling van het geloof wat betreft de diepere kennis van de goddelijke waarheden - dan zien wij tot onze grote voldoening, dat deze apostolische Stoel in de laatste eeuwen herhaaldelijk en duidelijk de genoemde drie vormen van godsvrucht heeft goedgekeurd en aanbevolen. Ofschoon ze reeds tijdens de middeleeuwen door vele vrome Christenen in het christelijk leven werden gepraktiseerd en spoedig daarna in verschillende bisdommen en religieuze orden en congregaties werden verbreid, moest toch het gezag van de H. Stoel ingrijpen om te verklaren, dat ze in overeenstemming waren met het katholiek geloof en in de gehele Kerk mochten beoefend worden.

Het is voldoende eraan te herinneren, dat reeds in de zestiende eeuw onze voorgangers de devotie tot de allerheiligste Naam van Jezus, die de H. Bernardinus van Siëna een eeuw te voren met onvermoeide ijver in Italië had gepropageerd, met geestelijke gunsten hebben verrijkt. Eerst zijn het officie en de Mis van de allerheiligste Naam goedgekeurd, later ook de litanie. A. S. S. XVIII (1886), p. 509[[5818]] Met niet minder grote gunsten hebben de Pausen de verering van het allerheiligste Hart van Jezus[d:51] verrijkt. Off. Festi SS. Cordis Iesu,...Off. Festi SS. Cordis Iesu, II Noct. lect. V.

Tot de volledige en volmaakte vormgeving van deze devotie en tot haar verbreiding over heel de wereld hebben de openbaringen van Christus de Heer aan de H. Margaretha Maria Alacoque, waarbij Hij haar Zijn Hart toonde, zeer veel bijgedragen. De Pausen zijn met wonderbare eensgezindheid deze devotie met zo'n bijzondere waardering tegemoet getreden, dat zij niet alleen het wezen ervan hebben toegelicht, maar haar ook wettig hebben verklaard en de beoefening ervan hebben bevorderd door talrijke officiële documenten van het kerkelijk leergezag, die door drie bekende encyclieken over dit onderwerp als het ware zijn bekroond. Annum Sacrum[[1025]] Miserentissimus Redemptor[[643]] Haurietis aquas in gaudio[[271]]

Ontwikkeling van de verering van het kostbaar Bloed
Ook aan de verering van het kostbaar Bloed, waarvoor de H. Gaspar Del Bufalo, een Romeins priester, in de vorige eeuw op zo bewonderenswaardige wijze heeft geijverd, heeft deze apostolische Stoel de verdiende instemming en goedkeuring geschonken. Wij willen er hier aan herinneren, dat Benedictus XIV de Mis en het officie ter ere van het heilig Bloed van de goddelijke Verlosser heeft laten samenstellen en dat Pius IX, als vervulling van een belofte, in Gaeta aan God gedaan, het liturgisch feest ervan voor de gehele Kerk heeft voorgeschreven. Redempti sumus[[3588]] En als herinnering aan de viering van het negentiende eeuwfeest der Verlossing van het menselijk geslacht, heeft Pius XI, zaliger gedachtenis, tenslotte dit liturgisch feest tot de rang van duplex primae classis verheven, speciaal met het doel om met de verhoging van de plechtige liturgische viering ook de verering te stimuleren van het Bloed van de Verlosser en zo de vruchten van dit goddelijk Bloed overvloediger te maken voor de mensheid.

Bevordering van deze devotie door de tegenwoordige Paus
Op het voorbeeld van onze voorgangers hebben wij, om de devotie tot het kostbaar Bloed van het onbevlekte Lam Christus te bevorderen en tot bloei te brengen, aan de eigen litanie, zoals ze door de Ritencongregatie is opgesteld vgl: A. A. S., vol. LII (1960), pp. 412-413.[[[5819]]], onze goedkeuring gehecht, haar met bijzondere aflaten verrijkt en het bidden ervan, zowel privé als in het openbaar, aan de gehele christenheid aanbevolen. Decr. S. Poen. Ap., die 3...Decr. S. Poen. Ap., die 3 mensis Mart. 1960; cfr. A. A. S., vol. LII (1960), p. 420. Moge de doorvoering van dit besluit, dat deel uitmaakt van de zorg voor alle Kerken (1 Kor. 11, 28)[[b:1 Kor. 11, 28]], die als de eigen taak aan de paus is toevertrouwd, tot gevolg hebben, dat de gelovigen, vooral in deze tijd van ernstige geestelijke nood, de boven aanbevolen vormen van christelijke godsvrucht in ere houden, want ze kunnen door hun heilzame invloed altijd en overal het godsdienstig leven krachtdadig bevorderen.

Aansporing tot verering van het H. Bloed
Mogen de gelovigen de a.s. feestdag en de komende maand, toegewijd aan de verering van Christus' Bloed, losprijs van onze verlossing en onderpand van heil en eeuwig leven, dit heilig Bloed met nog meer godsvrucht bemediteren en het door een veelvuldiger ontvangen der heilige Eucharistie op een heilzame wijze genieten. Mogen zij, verlicht door de kostbare vermaningen van de H. Schrift en door de leer van de heilige Vaders en Kerkleraars, overdenken, welk een overvloedige en oneindige kracht er gelegen is in dit waarlijk kostbaar Bloed, „waarvan één druppel de wereld kan reinigen van alle zonden", zoals de Kerk zingt door de mond van de engelachtige leraar Hymn. Adoro te, devote.Hymn. Adoro te, devote. en zoals onze voorganger Clemens VI zo wijs heeft bevestigd. DH 1025[[2588|(5)]]

De kracht van het Bloed van Christus, God en mens, is oneindig groot, en de liefde, die onze Verlosser bewogen heeft, het te vergieten, is eveneens oneindig. Reeds bij de besnijdenis op de achtste dag na Zijn geboorte vergoot Hij Zijn Bloed, en daarna heeft dit overvloedig gestroomd, toen Hij in de hof van Getsemane, “aan doodsangst ten prooi” nog met meer aandrang bad (Lc. 22, 43)[[b:Lc. 22, 43]], bij Zijn geseling en doornenkroning, toen Hij opging naar Calvarië en daar aan het kruis genageld werd, en tenslotte toen Zijn zijde met een brede wond werd geopend, tot een teken van dit goddelijk Bloed, dat ook vloeit door alle Sacramenten van de Kerk. Dit alles maakt het niet alleen passend, maar ook noodzakelijk, dat alle gelovigen door het Bloed herboren, dit met godsvrucht aanbidden en Het een dankbare liefde betuigen.

De gave van het H. Bloed in de Eucharistie
Het is zeer heilzaam en passend, dat de aanbidding, die wij aan de Kelk van het Bloed van het nieuw en eeuwig verbond verschuldigd zijn, vooral op het ogenblik, dat deze tijdens het eucharistisch Offer ter aanbidding en aanschouwing wordt opgeheven, gevolgd wordt door de nuttiging van dit H. Bloed, want in het sacrament van de Eucharistie ontvangen wij het Bloed van Christus, dat door een onverbreekbare band met Zijn Lichaam is verbonden. Op dat moment kunnen de aanwezige gelovigen, in de geest nauw verbonden met de priester, in waarheid voor zich zelf de woorden herhalen, die hij op het ogenblik van de communie uit-spreekt: “de Kelk des heils zal ik nemen en de naam des Heren aanroepen... Het Bloed van onze Heer Jezus Christus beware mijn ziel ten eeuwigen leven. Amen.” Zo zullen de gelovigen, telkens als zij waardig communiceren, ongetwijfeld overvloediger deelachtig worden aan de vruchten van verlossing, verrijzenis en eeuwig leven, die Christus' Bloed, dat Hij “door de Heilige Geest” (Hebr. 9, 14)[b:Hebr. 9, 14] geofferd heeft, voor het gehele mensdom heeft verworven. Gevoed door het Lichaam en Bloed van Jezus Christus en zo deelachtig aan Zijn goddelijke kracht, die in de Kerk zoveel martelaren heeft verwekt, zullen de gelovigen hun dagelijkse moeilijkheden en de zorgen gemakkelijker kunnen dragen. Zij zullen dan zelfs, als het nodig mocht zijn, hun leven geven, als nl. de zaak van de christelijke deugd en het rijk Gods dit vragen, want zij branden dan van dezelfde liefde, die de H. Johannes Chrysostomus deze woorden deed schrijven: “Laten wij van deze tafel opstaan als leeuwen, die vuur uitademen, een schrik voor de duivel, en bedenken, wie ons Hoofd is en hoeveel liefde Hij ons getoond heeft... Dit Bloed, waardig genuttigd, verdrijft de duivel ver van ons en trekt de engelen en de Heer van de engelen naar ons toe. Dit Bloed wast heel de wereld rein... Dit is de prijs voor de wereld, hiermee koopt Christus voor Zich de Kerk... Deze gedachte zal onze hartstochten bedaren. Hoe lang immers zullen wij aan dit aardse gehecht blijven?Hoelang zullen wij ongevoelig blijven? Hoelang zonder zorg voor ons heil? Denken wij aan de grote dingen, waartoe God ons waardig gekeurd heeft, en danken en prijzen wij Hem, niet enkel door ons geloof, maar ook door onze werken.” XLVI ; Migne P. G. LIX, 260-261.[[1028]]

De vruchten van deze devotie
Mochten de Christenen vaker denken aan de vaderlijke aansporing van de eerste Paus: “Brengt de tijd van uw verblijf in den vreemde door in godvrezendheid. Beseft, dat gij niet voor een aardse prijs, betaalbaar in goud of zilver, zijt vrijgekocht... maar door het kostbaar Bloed van Christus, het Lam zonder vlek of gebrek.” (1 Pt. 1, 17-19)[b:1 Pt. 1, 17-19] Mochten zij met meer aandacht luisteren naar de apostel van de heidenen: “Gij zijt gekocht...voor een grote prijs. Verheerlijkt daarom God met uw lichaam.” (1 Kor. 6, 20)[b:1 Kor. 6, 20] Als allen dit doen, dan zal hun levenswijze edeler en waardiger worden en zullen zij voor anderen een licht zijn door hun voorbeeld. Dit zal tot gevolg hebben, dat de Kerk van Christus sterker wordt en met meer succes haar taak op deze aarde zal kunnen vervullen tot heil van het mensdom. En als de mensen beantwoorden aan de werking van de genade van God, die wil dat allen gered worden (1 Tim. 2, 4)[[b:1 Tim. 2, 4]], omdat Hij allen door het Bloed van Zijn eniggeboren Zoon wilde verlossen en omdat Hij allen geroepen heeft om als ledematen het éne mystieke Lichaam van Christus te vormen, waarvan Christus het Hoofd is, met hoeveel hechtere banden van broederlijke liefde zullen dan de mensen, volken en naties onderling verbonden worden! En welk een diepe vrede zal dat brengen aan de samenleving, die God en de menselijke natuur, naar het beeld en de gelijkenis van haar Schepper geschapen (Gen. 1, 26)[[b:Gen. 1, 26]], waardiger zal zijn.

Een aansporing van Sint-Paulus
Tot een beter begrijpen van deze verheven waardigheid heeft de heilige apostel Paulus de Joden-christenen, die nog te veel gehecht waren aan de instellingen van het oude verbond, ofschoon dit slechts een zwakke afschaduwing en afbeelding was van het nieuw verbond, met de volgende woorden aangespoord: “Gij zijt gekomen tot de berg Sion en de stad van de levende God, het hemels Jerusalem met zijn tienduizenden engelen, de feestelijke en plechtige vergadering van eerstgeborenen, die opgeschreven staan in de hemel; gij zijt genaderd tot God, die de rechter is van allen en tot de geesten der rechtvaardigen, die hun voleinding hebben bereikt, tot Jezus, de middelaar van een nieuw verbond, wiens Bloed reinigt en krachtiger spreekt dan het bloed van Abel.” (Hebr. 12, 22-24)[b:Hebr. 12, 22-24]

In het vaste vertrouwen, eerbiedwaardige broeders, dat gij deze vaderlijke aansporingen op een wijze, die gij het meest geschikt oordeelt, zult mededelen aan al uw gelovigen en priesters, en dat ze niet alleen bereidwillig maar ook met geestdrift en met vrucht in praktijk zullen gebracht worden, verlenen wij, als waarborg van de hemelse genade en als onderpand van onze bijzondere liefde, aan ieder van u en aan de u toevertrouwde gelovigen en vooral aan hen, die met godsvrucht en ijver aan onze verlangens tegemoet komen, vol liefde onze apostolische zegen.

Gegeven te Rome, bij Sint-Pieter, 30 juni 1960, op de vigilie van het feest van het kostbaar Bloed van onze Heer Jezus Christus, in het tweede jaar van ons pontificaat.